مهندسی تعمیر و نگهداری هواپیما

پروازی ایمن و مطمئن مهمترین مساله برای کارخانه‌های هواپیماسازی و شرکت‌های هواپیمایی است.کاری که متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما انجام می‌دهد باعث می‌شود سلامت و ایمنی یک پرواز تضمین شود. مهندس تعمیر و نگهداری هواپیما با اطمینان از سلامت کامل بدنه، موتور و سیستم‌های داخلی یک هواپیما می‌تواند منجر به یک پروازی امن برای خلبان و مسافرین شود.

مهندس رشته تعمیر و نگهداری هواپیما بعد از فارغ التحصیلی به هواپیمایی کشور معرفی می‌شود تا در آزمون نهایی موتور یا بدنه خواپیما شرکت کند و در صورت قبولی در آزمون، مدرک پایه را دریافت و با این مدرک می‌تواند در شرکت‌های حمل و نقل هوایی یا کارخانجات تعمیر موتور و بدنه هواپیما استخدام شود.

اکثر فارغ التحصیلان مهندسی تعمیر و نگهداری هواپیما بعد از چند سال فعالیت و کسب تجربه و تخصص لازم براساس نیاز شرکت و یا کارخانه برای شرکت در آزمون تخصصی به هواپیمایی کشوری معرفی می‌شوند.

برای مثال یک متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما امکان دارد برای تخصص موتور بوئینگ ۷۴۷ یا بدنه ایرباس و موارد دیگر به هواپیمایی کشوری معرفی شود و در صورتی که در این آزمون موفق گردد به او مدرک تخصصی داده می شود و براساس این مدرک می تواند به هواپیمایی که در آن تخصص پیدا کرده است، اجازه پرواز دهد و از لحاظ فنی صلاحیت پرواز هواپیمای مورد نظر را تأیید نماید.

دانشجویان رشته تعمیر و نگهداری هواپیما در دانشگاه در چهار بخش، اطلاعات پایه را کسب می‌کنند که این چهار بخش عبارتند از:

زبان انگلیسی:زیرا اکثر کتب درسی این رشته به زبان انگلیسی است.

دانش عمومی و پایه شامل: فیزیک، مکانیک، ترمودینامیک و …

دانش تخصصی، شامل: آئرودینامیک، موتور جت، موتور پیستوله، بدنه هواپیما، سیستم‌های هواپیما و …

کارگاه های تخصصی که شامل دروس عملی درس های تخصصی می شود؛ یعنی دانشجویان علاوه بر آموزش تئوری درس‌های تخصصی موتور جت، سیستم‌های آلات دقیق هواپیما و … کارگاه های عملی این دروس را نیز می‌گذرانند.

دانشجویان رشته کارشناسی تعمیر و نگهداری هواپیما، دانش فنی و مهندسی بیشتری دارند و دروس پایه مهندسی شامل ریاضیات، فیزیک، دینامیک، ترمودینامیک، استاتیک، الکترونیک و … را بیشتر مطالعه می‌کنند و پس از فارغ التحصیلی نیز اگر در شرکتی زمینه ای برای طراحی و ساخت قطعات هواپیما وجود داشته باشد، یک مهندس تعمیر و نگهداری هواپیما می تواند در آنجا فعالیت کرده و موفق شود. زیرا چنین فردی سطح علمی بالاتری داشته و با فنون هواپیمایی آشنایی بیشتری دارد. اما در شرکت‌های هواپیمایی که بعد تعمیرات مطرح است، کاربرد یک مهندس تعمیر و نگهداری هواپیما همانند یک کاردان این رشته می باشد.
فردی که کار تعمیر و نگهداری هواپیما را انجام می دهد اگر با مبانی اولیه طراحی آشنا باشد، در کار خود موفق تر خواهد شد و همین امر دلیل اصلی تدوین و اجرای رشته مهندسی تعمیر و نگهداری هواپیما است.

یک متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما برای شرکت های حمل و نقل هوایی و کارخانجات تعمیر اساسی موتور و بدنه هواپیما ارزش بسیار زیادی دارد زیرا چنین فردی بسیاری از اوقات می تواند با تعمیر یا تعویض یک قطعه کوچک و ارزان از تعمیر و تعویض قطعه ای گران و هزینه بر جلوگیری کند.

رشته‌ی مهندسی تعمیر و نگهداری هواپیما از زیر گروه‌های ۱ گروه آزمایشی ریاضی و فنی است و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته عبارت است:

نکته: برای ورود به این رشته با اخذ دیپلم می‌توان با شرکت در کنکور سراری تنها در دانشگاه دولتی هوانوردی کشور دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری واقع در خیابان معراج فرودگاه مهرآباد قبول شد که سالانه ۲۰ الی ۲۵ نفر در نوبت روزانه و همان تعداد در نوبت شبانه پذیرش می‌کنند و یا با اخذ دیپلم بدون کنکور و با شرط معدل در یکی از مرکز علمی کاربردی تحصیل کرد.

مرکز علمی کاربردی سازمان صنایع هوایی واقع در کیلومتر ۴ جاده مخصوص کرج (شهید لشکری)

مرکز علمی کاربردی صنعت هوانوردی واقع در شهرک آزادی

مرکز علمی کاربردی سماپران واقع در رباط کریم

و دیگر مراکز علمی کاربردی هوانوردی واقع در شهرستان‌ها

دانشجویان محترم این رشته بعد از فارغ التحصیلی و اخذ مدرک کاردانی به سازمان هواپیمایی کشوری جهت  آزمون و دریافت گواهینامه B1 معرفی می شوند.

درس‌های این رشته در طول تحصیل

دروس پایه:

ریاضی عمومی، فیزیک مکانیک، فیزیک حرارت، شیمی عمومی، فیزیک الکتریسته و مغناطیس، برنامه‌نویسی کامپیوتر، معادلات دیفرانسیل.

دروس اصلی و تخصصی:

استاتیک،‌ مبانی مهندسی برق الکترونیک، مقاومت مصالح، دینامیک عمومی، اصول ارتعاشات، تئوری ماشین، مکانیک سیالات عمومی، ترمودینامیک عمومی، علم مواد،‌ تکنولوژی و روش‌های جوشکاری، کارگاه جوشکاری، طراحی اجزاء ماشین، ایمنی در محیط کار، انتقال حرارت عمومی،‌ نقشه‌کشی صنعتی،‌ اصول مدیریت، آئرودینامیک، کارگاه ماشین‌ابزار،‌ پروسه‌های ساخت و مواد، مبانی و کنترل خوردگی، تست‌های غیرمخرب، ساختمان هواپیما،‌ مکانیک پرواز، موتورهای پیستونی، کارگاه موتورهای پیستونی، موتور جت،‌ نقشه‌کشی تخصصی،‌ کارگاه تعمیر بال و بدنه،‌ سیستم‌های الکتریکی هواپیما، سیستم‌های اندازه‌گیری و آلات دقیق هوایی، آنالیز سیستم‌های هواپیما، کارگاه سیستم‌های هواپیما، زبان تخصصی سیستم‌های مکانیکی هواپیما مقرارت هواپیمایی، کارآموزی، پروژه تخصصی

نکته: بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است.

نکات

دانشجوی رشته تعمیر و نگهداری هواپیما باید به ریاضیات و فیزیک و مکانیک علاقمند بوده و استعداد و شم فنی داشته باشد.

دانشجویی که به فکر پشت میز نشینی و کاری تمیز و مرتب و خارج از محیط کارگاه باشد، در این رشته موفق نخواهد شد.

حتی مهندس این رشته باید لباس کار بپوشد و از کارهای بسیار ساده کارگاه، حتی شستن قطعات هواپیما شروع کند و به تدریج مطالب را فرا بگیرد. بدون این که از کار کردن و فعالیت در کارگاه ابایی داشته باشد

رشته تعمیر و نگهداری هواپیما تنها از بین داوطلبان مرد دانشجو می پذیرد.

موقعیت شغلی

یک متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما برای شرکت‌های حمل و نقل هوایی و کارخانجات تعمیر اساسی موتور و بدنه هواپیما ارزش بسیار زیادی دارد زیرا چنین فردی بسیاری از اوقات می‌تواند با تعمیر یا تعویض یک قطعه کوچک و ارزان از تعمیر و تعویض قطعه‌ای گران و هزینه بر جلوگیری کند.

یک متخصص ماهر و با تجربه تعمیر و نگهداری هواپیما به ویژه اگر مدرک تخصصی در زمینه بدنه یا موتور هواپیمایی خاص داشته باشد، نه تنها در ایران بلکه در سطح بین المللی فردی باارزش است و روی آن حساب می‌کنند.

تعداد اندکی از فارغ التحصیلان تعمیر و نگهداری هواپیما جذب سازمان هواپیمایی کشور می شوند چون سازمان هواپیمایی ناظر و کنترل کننده این صنعت است و بازار کار وسیعی برای فارغ التحصیل این رشته ندارد.

مراکز اصلی جذب فارغ التحصیلان این رشته عبارتند از: شرکت‌های حمل و نقل هوایی مثل آسمان، هما، کیش ایر و … و همچنین شرکت های تعمیر اساسی موتور و بدنه هواپیما مثل صنایع هواپیمایی ایران سها، هلی کوپترسازی پنها و هواپیماسازی ایران هسا و بعضی از شرکت هایی که کارهای جنبی در زمینه تعمیر و نگهداری موتور و بدنه هواپیما انجام می دهند.

تعدادی از فارغ التحصیلان با توجه به اطلاعات خوبی که در زمینه مکانیک و الکترونیک دارند، جذب کارخانه ها و شرکت های دیگر مثل ایران خودرو می شوند و در کل می توان گفت که هیچ یک از فارغ التحصیلان توانمند این رشته بیکار نمی‌مانند.

دانشجویان رشته کارشناسی تعمیر و نگهداری هواپیما، دانش فنی و مهندسی بیشتری دارند و دروس پایه مهندسی شامل ریاضیات، فیزیک، دینامیک، ترمودینامیک، استاتیک، الکترونیک و … را بیشتر مطالعه می کنند و پس از فارغ التحصیلی نیز اگر در شرکتی زمینه ای برای طراحی و ساخت قطعات هواپیما وجود داشته باشد، یک مهندس تعمیر و نگهداری هواپیما می‌تواند در آنجا فعالیت کرده و موفق شود.

بسیاری از متخصصان تعمیر و نگهداری هواپیما پس از چند سال فعالیت در یک شرکت یا کارخانه و به دست آوردن تجربه و تخصص لازم،‌ براساس نیاز شرکت یا کارخانه مورد نظر برای آزمون تخصصی به هواپیمایی کشوری معرفی می‌شوند.