دکترای عمومی دامپزشکی – General Veterinary PhD | معرفی رشته دانشگاهی دامپزشکی عمومی در مقطع دکتری | فرصت شغلی و دروس اصلی رشته دامپزشکی
دامپزشکی دانشی تجربی است که به شناخت، درمان و پیشگیری بیماری های حیوانات اهلی و درمان سایر حیوانات میپردازد. در این رشته همچنین به بیماری های مشترک انسان و دام پرداخته می‌شود.
دامپزشک مانند پزشک، دندانپزشک یا داروساز، دکتر است اما در میان عموم جامعه بعضی ناآگاهیها در اینباره وجود دارد. دانشجوی دامپزشکی مانند دانشجوی پزشکی از ابتدا وارد این رشته در مقطع دکترا می‌شود و این طور نیست که ابتدا لیسانس و بعد کارشناسی ارشد و بعد دکترا بگیرد.
دامپزشکی جزو رشته های دکتری حرفه ای است (جزو رشته های دانشگاه علوم پزشکی نیست و از وزارت بهداشت جداست) و همانند رشته های داروسازی و دندانپزشکی طول زمان تحصیل در این رشته ۶ سال می باشد (نسبت به رشته های کارشناسی پیراپزشکی دو سال دیرتر درس شما تمام می شود ولی در عوض مدرک دکتری حرفه ای می گیرید.)
رشته دکترای عمومی دامپزشکی از زیرگروه های ۱ گروه آزمایشی علوم تجربی است و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته عبارت است:
زمین شناسی: ۰ | ریاضی: ۲ | زیست شناسی: ۴ | فیزیک: ۲ | شیمی: ۳ |
سرفصل دروس دامپزشکی و تعداد واحدها:
دروس عمومی: ۲۰
دروس پایه: ۲۴
دروس اصلی: ۸۹ واحد (۲واحد آن اختیاری است)
دروس تخصصی: ۴۹ واحد (۳ واحد آن اختیاری است)
دروس بالینی دامپزشکی:۱۰ واحد (۴ واحد آن اختیاری است)
کارآموزی در روستا: ۶ واحد
کارآموزی انترنی: ۲۰ واحد
پایان نامه و گزارش تحقیق: ۶ واحد
تعداد کل واحدها: ۲۲۴ واحد
از تعداد کل واحدها ۹ واحد اختیاری است که انتخای ۵ واحد از ۹ واحد الزامی می باشد لذا حداقل واحدهای درسی مورد نیاز برای فارغ التحصیلان دامپزشکی ۲۲۰ واحد می باشد.
دوره ۶ ساله تحصیل دامپزشکی در دانشگاه دو مرحله است:
دوره اول: حدود ۱۳۰ واحد درسی (پیش درمانگاهی) ارائه می شود پس از آن آزمون جامع پیش درمانگاهی گرفته می شود که افرادی که در این آزمون قبول شوند وارد دوره دوم یا همون دوره درمانگاهی می شوند.
آزمون جامع سالی دو بار برگزار می شود و کسانی که بیشتر از دو بار در این آزمون رد شوند دیگر نمی توانند دکتری عمومی دامپزشکی را ادامه بدهند.
دوره دوم: حدود ۹۰ واحد که کارورزی، اینترن و پایان نامه در این مرحله است و به آن درمانگاهی می گویند.
درس های تخصصی که دانشجویان دامپزشکی در دانشگاه می خوانند اکثراً درباره حیوانات هست مانند ژنتیک حیوانات، جانورشناسی، تغذیه دام، انگل شناسی، بهداشت دام و طیور و …
دامپزشکی جزو ۱۱ رشته ای که طرح اجباری دارند نیست. امکان ادامه تحصیل هم در این رشته وجود داشته و می توانید برای دکتری تخصصی در بسیاری از رشته ها شرکت کنید چون گرایش های زیادی دارد.
برای دامپزشکان عمومی رشتههای متعدد بالغ بر ۲۰ رشته تخصصی نظیر بیماری های داخلی دام های بزرگ، بیماری های داخلی دام های کوچک (حیوانات خانگی)، جراحی دامپزشکی، بیماری های طیور، بیماری های آبزیان، پاتولوژی دامپزشکی، میکروب شناسی دامپزشکی، اپیدمیولوژی، بهداشت مواد غذایی و غیره وجود دارد که دامپزشک میتواند پس از شرکت در آزمون تخصصی و قبولی در مصاحبه در این مقطع تخصصی ادامه تحصیل دهد.
از این نظر دانشجویان دامپزشکی برای تخصص دستشان باز است و بین ۲۶ رشته از رشته های دکتری تخصصی حق انتخاب دارند.
در کنار این برخی از رشته های علوم پایه پزشکی نیز از میان دامپزشکان برای تحصیل دانشجو میپذیرند.
توجه:
دامپزشک مجاز به دخالت در امور پزشکی به عنوان پزشک نیست اما درسهایی که میخواند بسیار نزدیک به پزشکی و در مواردی کاملتر هم هست. در ۴ سال نخست دروسی نظیر پاتولوژی (مقایسهای)، بافتشناسی، فارماکولوژی، آناتومی (مقایسهای)، ایمونولوژی، میکروبیولوژی، ویروس شناسی، قارچ شناسی و غیره غلبه دارد و در دو تا سه سال پس از آن دروس درمانگاهی مانند بیماری های داخلی، جراحی، مامایی، رادیولوژی و سونوگرافی، بمیاری های طیور، بیماری های آبزیان، بیماری های حیوانات خانگی و غیره غالب می شوند.
نکته مهم:
آنکه یک دامپزشک عمومی برخلاف پزشک عمومی که صرفاً در مطب به تشخیص بیماری و درمان اولیه میپردازد قادر است انواع اعمال جراحی از سزارین گرفته تا جراحی ارتوپدی و جراحی چشم و غیره را انجام دهد و به امور مرتبط با دندانپزشکی و رادیولوژی و سونوگرافی و نظایر آن هم مسلط است و این حاکی از توانمندی بالای دامپزشکان در طب است.
- اختلاف طول تحصیل دامپزشکی و پزشکی به لحاظ تعداد واحدهای درسی هم تنها به واحدهای کشیک شبانه پزشکان مربوط می‌شود و دامپزشک در برخی دروس مانند انگل شناسی به عنوان نمونه به دلیل واحدهای بیشتر تحصیلی شاید دو برابر یک پزشک اطلاعات داشته باشد.
- این رشته جزو ۴ رشته پرمتقاضی علوم تجربی و همچنین از جمله رشته های زیرگروه ۱ تجربی است.
- برخلاف سایر رشته های پزشکی و پیراپزشکی که با انسان سر و کار دارند، در دامپزشکی بیماران شما انسان نبوده و باید به کار با حیوانات علاقه داشته باشید و برخلاف رشته هایی مثل پرستاری تایم کاری شما دست خود شماست.
- برخلاف بعضی رشته ها مثل پرستاری و اتاق عمل که برای استخدام و کارکردن خیلی وابسته به مراکز درمانی هستند، در دامپزشکی امکان کارکردن به طول مستقل وجود داشته و اگر داروخانه یا مطب شخصی بزنید می توانید درآمد بالایی کسب نمایید.
کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد دامپزشکی:
- در ایران دو مقطع عمده شامل دکترای حرفهای (دکترای عمومی دامپزشکی) و کاردانی دامپزشکی (فوق دیپلم) ارائه می‌شود که کاردانان پس از حدود دو سال میتوانند با شرکت در یک آزمون در صورت قبولی در مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی ادامه تحصیل دهند.
- دکترای دامپزشکی در ایران حدود ۷ طول میکشد که اگر با سرعت درس بخوانید میتوانید این دوره را حدود ۶ تا ۶ سال و نیم تمام کنید. در مقطع کاردانی طول دوره تحصیل حدود ۲ سال است.
- کاردانی دامپزشکی و علوم آزمایشگاهی دامپزشکی کاملاً با رشته دامپزشکی فرق دارند و پذیرش آنها از طریق کنکور سراسری است و اغلب داوطلبان با رتبه های بدتر در این رشته ها میتوانند قبول شوند؛ اما برای قبولی در دکتری عمومی دامپزشکی باید رتبه بهتری را کسب نمایید.
- برای تأسیس مطب یا داروخانه دامپزشکی باید حداقل دکتری عمومی دامپزشکی داشته باشید و به کاردان یا کارشناس یا کارشناس ارشد دامپزشکی مجوز تأسیس داده نمی شود.
ظرفیت پذیرش دکترای عمومی دامپزشکی دانشگاه ها:
در حال حاضر ۱۲ دانشگاه دولتی (دانشگاه های تهران، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، دانشگاه لرستان، شهید باهنر کرمان، رازی کرمانشاه، شهید چمران اهواز، شهرکرد، ارومیه، سمنان و زابل) در این رشته پذیرش دارند و سالانه حدود ۷۵۰ نفر از طریق کنکور، دانشجوی دامپزشکی میگیرند.
توجه: دانشگاه های علوم پزشکی زیر نظر وزارت بهداشت رشته دکتری حرفه ای دامپزشکی رو ندارند؛ مثلاً وقتی می گوییم دامپزشکی دانشگاه تهران منظور دانشگاه علوم پزشکی تهران نیست که رشتههایی مثل پزشکی و داروسازی و دندانپزشکی و … دارد بلکه منظور خود دانشگاه تهران هست.
دکترای عمومی دامپزشکی دانشگاه آزاد:
- به جز دانشگاه های سراسری، ۱۱ تا دانشگاه آزاد هم در رشته دامپزشکی دانشجو می گیرند (حتی در بعضی شهرهایی که جمعیت زیادی ندارند مثل شبستر، شوشتر، گرمسار، کازرون)
- در انتخاب رشته دانشگاه آزاد فقط تراز شما (رتبه کشوری متناسب با تراز) حائز اهمیت است و بومی گزینی و اینکه منطقه چند هستید و جنسیت و … اهمیتی ندارند؛ بنابراین رتبه ها مشخصتر هستند و صرفاً با رتبه کشوری تقریباً می توان فهمید یک داوطلب، دامپزشکی آزاد قبول می شود یا خیر…
توانایی مورد نیاز رشته دامپزشکی:
اگر علاقه به کار با حیوانات یا امور پزشکی (ورود به سالن کالبد گشایی، جراحی و سروکار داشتن با خون و غیره) و یا حوصله تحصیل طولانی و امتحانات بعضاً دشوار را ندارید از انتخاب رشته دامپزشکی حتماً صرفنظر نمایید.
فرصت شغلی و بازار کار رشته دامپزشکی:
یک دامپزشک از تأسیس داروخانه دامپزشکی و آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی گرفته تا مطب (برای طبابت در زمینه های گوناگون) و نیز مسئولیت فنی کارخانجات بسته بندی مواد غذایی بخصوص با منشاء دامی تا عضویت هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزشی و مراکز تحقیقاتی مانند مؤسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی و همچنین مسئولیت فنی و نظارت بهداشتی در کشتارگاه های دام و طیور توانمندی دارد.
دامپزشک می تواند در وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی، مرکز بهداشتی درمانی دولتی، انستیتو پاستور، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات کشاورزی و … استخدام شود.
دامپزشک اگر شرایطش را داشته باشد می تواند مجوز گرفته و خودش مطب بزند یا داروخانه دامپزشکی یا آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی و یا مرکز واکسیناسیون دام و طیور تأسیس کند.
کسانی هم که دکتری تخصصی میخوانند بعد از دکتری عمومی می توانند به عنوان پژوهشگر یا هیأت علمی یعنی استاد دانشگاه کار کنند.
دامپزشکان هم در مجموعه دولتی سازمان دامپزشکی و هم در مجموعه نظامی و نیروهای مسلح کشورمان به عنوان مسئول طب پیشگیری و بازرس بهداشتی عمدتاً مواد غذایی میتوانند فعالیت نمایند.
کار دامپزشک صرفاً در دامداری نیست و طیف وسیعی از فعالیتها را میتواند انجام دهد.
شرایط تاسیس داروخانه دامپزشکی:
در صورتی که بخواهید داروخانه دامپزشکی تأسیس کنید باید حتماً حداقل دکتری عمومی دامپزشکی داشته باشید یعنی به لیسانس یا فوق دیپلم دامپزشکی مجوز تاسیس داروخانه دام داده نمی شود.
برای آقایان وجود کارت پایان خدمت سربازی یا معافیت دائم هم ضروری است و به جز این ها باید حداقل ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ امتیاز داشته باشید که بستگی به شهر دارد مثلاً مجوز داروخانه دامپزشکی در تهران حداقل ۲۵۰۰ امتیاز لازم دارد ولی در دهستان های کوچک ۱۵۰۰ امتیاز هم کافی است یا مثلاً در مرکز استان ها به جز چند تا کلان شهر، ۲۰۰۰ امتیاز لازم دارد (هر چه شهر بزرگتری باشد امتیاز بیشتری لازم دارد.)
با بررسی نمونه کارنامه‌های داوطلبان در سال ۹۷-۹۶ به دست آوردن حدود میانگین‌های زیر برای قبولی در رشته دامپزشکی ضروری است:
قبولی دامپزشکی دانشگاه دولتی روزانه …… میانگین ۵۷ و ۳۰ درصدی دروس(به ترتیب) عمومی و اختصاصی
