هدف و ماهیت

رشته مشاوره و راهنمایی یکی از رشته‌های گروه علوم انسانی است که جنبه‌ کاربردی دارد و دروس آن بیشتر در زمینه رشد ، ابعاد مختلف شخصیت آدمی و پیشگیری از مشکلات و اختلالات بخصوص مشکلات دانش‌آموزان و نوجوانان می‌باشد.

امروزه بشر با مشکلات فراوانی دست به گریبان است. مشکلاتی که می‌تواند زندگی انسان را از روند طبیعی و عادی خویش خارج سازد و به همین دلیل باید بر این مشکلات غلبه کرد. اما گاهی انسان نمی‌تواند به تنهایی بر بعضی از مشکلات خویش غلبه کند و برای حل آنها نیاز به کمک دیگران دارد و اینجا است که ضرورت حضور یک کارشناس مشاور احساس می‌شود. فردی که مهارت و تخصص لازم را برای راهنمایی دیگران کسب کرده است.

مشاوره در اصل یعنی پیشگیری و پیشگیری یعنی این که به افراد آموزش داده شود که چه کنند تا دچار بحران های روحی نگردند و راه پیشرفت و تکامل را راحت تر و سریع تر طی نمایند. البته بخش دیگری از مشاوره نیز شامل حال افرادی می شود که دچار بحران شده اند و اکنون نمی دانند که چگونه باید از بحران مورد نظر عبور کرده و یا با آن کنار بیایند که در اینجا مشاور به فرد مراجعه کننده کمک می کند تا خودش را، نیازهایش را، هدفش را و راه رسیدن به هدفش را بشناسد تا بتواند بر بحران موجود غلبه کند.

کارشناس مشاوره عمدتاً به یاری خود فرد، مشکل او را حل می‌کند. به عبارت دیگر به مراجعه کننده کمک می‌کند تا تفکر، احساسات، اندیشه و یا تصمیم‌گیری خود را تغییر داده تا در نهایت بتواند نوع رابطه خود را با دنیای اطرافش تغییر دهد، اما یک مددکار با تاثیر بر روی دنیای بیرون فرد، مشکل مراجعه کننده را حل می‌کند. برای مثال به یاری خانواده، محیط کار و یا نهادهای مختلف موجود در کشور، مشکلات خانوادگی، اقتصادی و یا کاری مراجعه کننده را حل می‌کند.

گفتنی است که تا چند سال پیش رشته مشاوره و راهنمایی دارای دو گرایش مشاوره و امور تربیتی بود اما در حال حاضر دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در گرایش امور تربیتی ، دانشجو نمی‌پذیرند.

در بحث تغییر نظام آموزشی، طرح حضور مشاور در مقطع راهنمایی و دبستان نیز مطرح می‌باشد و این به معنای ایجاد بازار کار بیشتر برای فارغ‌التحصیلان رشته مشاوره است.

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه

دانشجوی این رشته نیازمند کسب توانمندی های آشنایی با روان‌شناسی تعلیم و تربیت، آگاه بودن از مسائل اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و مذهبی است تا بتواند مراجعه کنندگان خود را که از اقشار مختلف جامعه و دارای مشکلات متنوعی هستند بخوبی راهنمایی کند و باید در درس های ریاضی خصوصا آمار و زبان انگلیسی قوی باشد.

خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن دو ویژگی مهم و ضروری برای دانشجوی رشته مشاوره است چون یک مشاور باید بتواند با صبر و بردباری و آرامش درونی خود فضای مناسبی برای مراجعه کننده ایجاد کند و به او اجازه دهد که خود را تخلیه کرده و دغدغه‌های ذهنی خویش را بیان کند و سپس با کلامی گویا و فصیح او را راهنمایی نماید.

دانشجوی مشاوره از یک سو باید شخصیتی متعادل داشته باشد تا بتواند بر دیگران تاثیر گذاشته و به درستی آنها را راهنمایی کند و از سوی دیگر اهل تحقیق و پژوهش باشد تا علل مشکلات و بحران‌های موجود در جامعه را ریشه‌یابی کند.

مشاوره در اصل یعنی پیشگیری و پیشگیری یعنی اینکه به افراد آموزش داده شود که چه کنند تا دچار بحران‌های روحی نگردند و راه پیشرفت و تکامل را راحت تر و سریع تر طی نمایند.

نکات تکمیلی

روان شناسی یک علم تحقیقاتی است اما مشاوره بیشتر جنبه کاربردی دارد که از تحقیقات و داده‌های روان شناسی برای حل مشکلات مردم یاری می‌گیرد. همچنین موضوع روانشناسی (روانشناسی بالینی) افرادی است که دچار اختلالات روحی و روانی شده‌اند، یعنی در این علم بیماران روحی و روانی مورد مطالعه قرار می‌گیرند اما در مشاوره سخن از مردم عادی است که با بحران‌های روحی روبرو هستند.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در داخل کشور وجود دارد.

رشته‌های مشابه و نزدیک به این رشته

دو رشته علوم تربیتی و روان‌شناسی از رشته‌های نزدیک به این رشته هستند.