مشاوره، مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی درباره یک موضوع است که بین مراجعه کننده و متخصص (مشاور) انجام می‌گیرد. مشاور به افراد آموزش می‌دهد که چه کنند تا دچار بحران‌های روحی نگردند و راه پیشرفت و تکامل را راحت‌تر و سریع‌تر طی نمایند. بخش دیگری از فعالیت مشاوره نیز شامل حال افرادی می‌شود که دچار بحران شده‌اند و اکنون نمی‌دانند که چگونه باید از بحران مورد نظر عبور کرده یا با آن کنار بیایند؛ در اینجا مشاور به فرد مراجعه کننده کمک می‌کند تا بتواند بر بحران موجود غلبه کند.
مشاور، در مشاوره‌های خانواده، شغلی، تحصیلی ، روانی، ارتباطی، عاطفی و رفتاری از مهارت‌های روان‌شناختی کمک می‌گیرد.
وظیفه اصلی یک مشاور فقط این است که مسأله انتخاب و تصمیم گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای فرد آسان سازد.
دو رشته علوم تربیتی و روانشناسی از رشته‌های نزدیک به این رشته هستند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه و اصلی:
ریاضیات پایه، مبانی جامعه‌شناسی، انسان از دیدگاه اسلام، روانشناسی عمومی، اصول فلسفه آموزش و پرورش، آمار توصیفی، آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، روانشناسی از دیدگاه دانشمندان اسلامی، مبانی راهنمایی و مشاوره، فیزیولوژی انسان (اعصاب و غدد)، آمار استنباطی، روش‌ها و فنون راهنمایی و مشاوره، سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی، روش‌ها و فنون تدریس، نماد خانواده در اسلام و ایران، روانشناسی رشد، روش تحقیق در علوم تربیتی و مشاوره، مقدمات مدیریت آموزشی، روانشناسی یادگیری، تولید و کاربرد مواد آموزشی، مبانی کامپیوتر، روانشناسی شخصیت، روانشناسی تربیتی، آسیب‌شناسی روانی، مسائل جوانان و نوجوانان، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی و آموزش افراد استثنایی، بازی درمانی، اختلالات یادگیری، آسیب‌شناسی اجتماعی، بهداشت روانی.
دروس تخصصی:
راهنمایی و مشاوره تحصیلی، راهنمایی و مشاوره شغلی، کاربرد آزمون‌های روانی (هوش، استعداد، رغبت)، کاربرد آزمون‌های تشخیصی و شخصیت در مشاوره، نظریه مشاوره و روان‌درمانی، راهنمایی و مشاوره گروهی، مشاوره‌‌ی خانواده، مددکاری اجتماعی در مشاوره، روش‌های تغییر و اصلاح رفتار، متون تخصصی زبان، پروژه تحقیقاتی، تمرین عملی مشاوره (فعالیت‌های راهنمایی)، تمرین عملی مشاوره (فعالیت‌های مشاوره‌ای).
گرایش ها در مقطع ارشد در آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۷ همراه با ضرایب مواد امتحانی (ضرایب از راست به چپ)
۱- مشاوره مدرسه:
هدف از انتخاب گرایش مشاور مدرسه (تحصیلی) موارد زیر می باشد:
– انتخاب رشته تحصیلی
– حل مشکلات تحصیلی
– راهنمایی دانش آموزان در امر آموزش و کسب عادت های صحیح در مطالعه
– کمک به دانش آموزان در ارزیابی صحیح علایق، استعدادها و توانایی ها
– کشف علل مشکلات تحصیلی دانش آموزان و کمک به رفع آنها
– کمک به معلمان در انطباق دادن روش های تدریس خود با نیازمندی ها و استعدادهای فردی دانش آموزان
– اضطراب امتحان
امروزه علاوه بر مسائل مربوط به مدرسه در این گرایش، بر مسائل دانشگاهی نیز تاکید می شود.
۲- مشاوره شغلی:
مشاوره شغلی نگاهی آینده گرا دارد که بر تمامی جنبه های شخصیت و شناسایی کامل فرد تاکید دارد. مشاور شغلی باید اطلاعات بالایی در مورد مشاغل، فرصت های شغلی موجود و سایر امکانات شغلی و شناسایی کامل فرد داشته باشد. مشاور شغلی به فرد کمک می کند تا بتواند بعد از آگاهی از استعداد های فردی خود و بررسی فرصت های شغلی و اگاهی از محیط اطراف خود، به صورت آگاهانه اقدام به انتخاب شغل کند.
۳- مشاوره خانواده:
این گرایش ارتباط نزدیکی با رشته روانشناسی دارد اما دارای تفاوت هایی نیز می باشند. بعنوان مثال کسانی از خدمات مشاوره استفاده می کنند که از نظر روانی سالم هستند اما در روانشناسی افراد مبتلا به بیماری تحت درمان قرار می گیرند.
هدف از ایجاد این رشته می تواند کمک به حل مسائل و مشکلات مرتبط با خانواده و اتفاقات پیرامون آن و هم چنین آگاه کردن مراجعان از مشکلات خود و بررسی و تصمیم گیری در جهت حل آن مشکل باشد.
۴- مشاوره توانبخشی:
مشاوره توانبخشی ویژه معلولین جسمی مانند نابینایان، ناشنوایان، افراد فلج و غیره است. مشاوره در جهت درمان، تربیت، ایجاد اعتماد به نفس در معلولین، بهره گیری هر چه بیشتر آنها از نیروها و استعدادهای بالقوه خودشان است.
گرایش ها در مقطع دکتری و ضرایب دروس امتحانی (از راست به چپ)
توانایی‌های مورد نیاز:
– آگاه بودن از مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی
– توانمندی بالا در درس های ریاضی و آمار
– خوب گوش دادن
– خوب سخن گفتن
– صبر بالا
– دارای شخصیت متعادل
– اهل تحقیق و پژوهش باشد تا علل مشکلات و بحران‌های موجود در جامعه را ریشه‌یابی کند
وضعیت بازارکار:
فارغ التحصیلات این رشته علاوه بر اینکه می توانند در نهادهای دولتی مانند آموزش و پرورش، کلینکها، زندان ها، بهزیستی، بیمارستان ها، مراکز بازپروری، مهد کودک ها و پیش دبستانی ها و… مشغول به کار شوند، می توانند دفتر مشاوره خصوصی راه اندازی نمایند.
همه گرایش های ارشد مشاوره می توانند در تمامی مراکز بالا کار کنند ولی در ادامه وضعیت بازار کار رشته مشاوره به تفکیک گرایش ها اولویت بندی شده است.
در قسمت زیر، به ارائه بازار کار هریک از گرایش های ارشد مشاوره به صورت مختصر می پردازیم.
بازارکار رشته مشاوره خانواده:
بازار کار رشته مشاوره خانواده در تمام مراکز ذکر شده در فوق می باشد، ولی اولویت بیشتر با بیمارستان ها یا کلینیک ها، زندان و یا دفاتر خصوصی است.
بازار کار رشته مشاوره مدرسه:
بازار کار مشاوره مدرسه در تمام مراکز بالا می باشد، ولی اولویت با آموزش پرورش، مربی مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی است.
بازارکار رشته مشاوره شغلی:
بازار کار رشته مشاوره شغلی در تمام مراکز بالا می باشد، ولی اولویت با کارخانه ها و کلینیک ها است.
بازارکار رشته مشاوره توانبخشی:
بازار کار رشته مشاوره توانبخشی در تمام مراکز بالا می باشد، ولی اولویت با بهزیستی، مراکز بازپروی، کمیته امداد و زندان ها است.
