علوم قضایی – Judicial Sciences

یکی از رشته‌هایی که شباهت‌های زیادی در واحد‌های دروس ارائه‌شده و زمینه‌های کاری پس از فارغ‌التحصیلی با رشته حقوق دارد، رشته علوم قضایی است که اغلب فارغ‌التحصیلان دبیرستان رشته انسانی، به امید وکیل شدن به آن روی می‌آورند.

علوم قضایی رشته‌ای است که به‌مانند حقوق، حول حق­یابی و برپایی عدالت و معیار قانون می‌گردد؛ با این تفاوت که به‌جای وکیل، قاضی تربیت می‌کند.

کسانی که تصدی امر قضا را در محاکم کشور بر عهده می‌گیرند ضمن آشنایی با آخرین تحولاتی که در عالم حقوق رخ می‌دهد، باید تسلط کافی بر منابع فقه اسلامی داشته باشند، به طوری که مستقیماً بتوانند با مراجعه به کتب فقهی، مرجع احکام مربوط را استخراج نمایند.

این تسلط باید به قدری باشد که بتوانند مستقیم و با مراجعه به کتاب های فقه مرجع و مصدر صادر کننده­ی احکام را دریابند.

پذیرش در رشته علوم قضایی:

– پذیرش این رشته، در دانشگاه سراسری برای فارغ‌التحصیلان هر سه رشته انسانی، تجربی و ریاضی ممکن است، اگرچه ظرفیت پذیرش این رشته در گروه انسانی نسبت به سایر گروه‌ها بیشتر است.

– برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های آزاد کشور در رشته علوم قضایی، می‌توان بدون کنکور و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی نسبت به ثبت‌نام برای دو نیمسال مهرماه و بهمن‌ماه اقدام کرد. (حداقل نمره معدل کتبی دیپلم و معدل کل پیش‌دانشگاهی ۱۴ است).

– پذیرش دانشجو در این رشته علاوه بر مقطع کارشناسی، به‌صورت کارشناسی ارشد پیوسته نیز در دانشگاه علوم قضایی امکان پذیر است. ( رشته علوم قضایی به صورت مستقیم و از طریق کنکور سراسری در دو مقطع دانشجو می­ پذیرد.)

– پذیرش (مقطع کارشناسی) برای رشته علوم قضایی، در دانشگاه سراسری فعلاً فقط برای آقایان صورت می‌گیرد.

– برای پذیرفته شدن در دانشگاه علوم قضایی حداکثر سن مورد پذیرش ۲۴ سال تمام است.

– تعداد کل واحد های این رشته در مقطع کارشناسی ۱۳۵ واحد درسی است.

نکته: این رشته در سراسر کشور فقط و فقط در یک دانشگاه از دانشگاه­ های سراسری ارائه می­ شود؛ دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری در شهر تهران تنها دانشگاه سراسری می­باشد که این رشته را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته ارائه می­دهد.

همچنین تعدادی واحد درسی فقهی و عربی نیز به عنوان دروس پیشنیاز این رشته در این دانشگاه باید گذراند.

توجه: این رشته گرایش ندارد و می­توان در رشته حقوق و فقه حقوق اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل داد.

توانایی­ های مورد نیاز برای ورود به رشته علوم قضایی:

– برای علاقه‌مندان به رشته علوم قضایی لازم است تا به زبان و ادبیات فارسی مسلط باشند، قدرت استدلال بالا، فن بیان خوب، روحیه قوی و عدالت‌جو، اعتمادبه‌نفس و خلاقیت ذهنی بالایی نیز نیاز است.

– قضات آینده و داوطلبان علوم قضایی فعلی لازم است تا در نویسندگی نیز توانایی بالایی داشته باشند، مفاهیم منطق ریاضی را به‌خوبی درک کنند و با علوم جامعه‌شناسی و روانشناسی و علوم فلسفی آشنایی داشته باشد.

– از آنجایی‌ که در قوه قضاییه کشور ما، قضاوت بر اساس دین اسلام و احکام مربوط آن است، لازم است تا داوطلبان این رشته بر فقه اسلامی تسلط پیدا کنند تا در صورت نیاز بتوانند به‌صورت مستقیم به منابع موردنیازشان دسترسی پیدا کنند.

موقعیت شغلی رشته علوم قضایی:

دانشجویان رشته علوم قضایی در طی دوران تحصیل خود می‌توانند از همان ابتدا به صورت کارآموز در قوه قضائیه فعالیت کنند و استخدام شوند.

– سنوات تحصیلی دانشجویان جزئی از سابقه خدمتشان محسوب می‌شود.

فارغ التحصیلان رشته علوم قضایی می‌توانند پس از اتمام دوران تحصیل خود در حوزه و ادارات ثبت اسناد و املاک، فعالیت در دفاتر اسناد رسمی به صورت سردفتر و دفتریار، نوشتن و تنظیم قرارداد‌های اقتصادی و بازرگانی داخلی و خارجی، اداره تسویه ورشکستگی و سرپرستی محجوران فنی و حقوقی، اجرای احکام، بازپرسی و دادیاری، به عنوان مشاوران حقوقی در وزارتخانه‌ها و موسسات دیگر دولتی و … مشغول به کار شوند.

فارغ‌التحصیلان رشته علوم قضایی توانایی‌های لازم را برای تصدی امر قضا در محاکم جمهوری اسلامی ایران پیدا می‌کنند.

با توجه به اینکه دانشجویان علوم قضایی، تمامی دروس تخصصی رشته حقوق را نیز مطالعه می‌کنند، می‌توانند موقعیت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان حقوق را نیز داشته باشند.

نکته: در صورتی که فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد پیوسته سهمیه استعداد‌های درخشان را داشته باشند می‌توانند در آزمون سراسری بدون کنکور در مقطع دکترای حقوق ادامه تحصیل دهند؛ همچنین دانشجویان در طول تحصیل حقوق ماهیانه کارآموزان قضایی نیز دریافت کنند.
 

دروس پایه رشته علوم قضایی:

مقدمه علم حقوق، حقوق جزای عمومی، حقوق اساسی، حقوق مدنی اشخاص و حمایت از محجوران، عربی
 

دروس اصلی و تخصصی رشته علوم قضایی:

حقوق سازمان‌های بین‌المللی، حقوق اداری، اصول فقه، متون فقه، حقوق تجارت اشخاص، حقوق تجارت شرکت‌ها، حقوق تجارت‌اسناد تجاری، حقوق تجارت ورشکستگی، حقوق مدنی (اموال و مالکیت، کلیات قراردادها، الزامات خارج از قرارداد، خانواده، عقود معین، شفعه، وصیت وارث)، آیین دادرسی مدنی، متون حقوقی، آئین دادرسی کیفری، کار تحقیقی، حقوق بین‌الملل خصوصی، جرم‌شناسی، حقوق جزای اختصاصی، قواعد نفقه، حقوق تطبیقی، ادله اثبات دعوی، حقوق کار، پزشکی قانونی