دندانپزشکی
Dentistry
رشته دندانپزشکی یکی از رشته های پرطرفدار در میان دانش آموزان تجربی است.دندانپزشکی یک علم تخصصی است و دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان می‌پردازد و از همین‌رو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهان‌پزشکی گذاشت.
در گذشته دندانپزشکی را با دندانسازی یکسان در نظر می‌گرفتند ولی امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است و به کمک آن می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
آموزش نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و شیوه درمان بیماری‌های دهان و دندان مشخصه اصلی رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی است که تأمین سلامت دهان و دندان به عنوان عضوی مهم در سلامت روح و جسم،زیبایی و ادای درست کلمات را به عهده دارد.
داشتن مهارت بالا، فن و تکنیک مورد نیاز برای درمان بیماری‌های دهان و دندان و نیز برخورداری از علم لازم برای این کار و تسلط بر دروس دوره تحصیل مهمترین تفاوت فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی با یک دندانساز است؛ در غیر این صورت تنها کار عملی روی دندان را فراگرفته و از علم پزشکی بی بهره است. عده‌ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می‌دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته اما از علم پزشکی بی‌نصیب است.
دندانپزشکی دارای طول دوره‌ی پنج سال بوده که عبارتند از:
مرحله اول با مدت زمان ۵/۱ سال:
در این مرحله دانشجویان درس‌های نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه) می‌گذرانند.
مرحله دوم با مدت زمان ۵/۳ سال:
در این مرحله دانشجویان با قبولی در امتحان سراسری علوم پایه، وارد دوره‌ی تخصّصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه‌ی آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی (مرتّب کردن دندان‌ها)، اندودنتیکس (درمان ریشه‌ی دندان)، پروتزهای ثابت و متحرّک (روکش دندان، دست دندان)، پریودنتولوژی (بیماری‌های لثه و جرم‌گیری)، ترمیمی (پرکردن دندان‌ها و زیبایی دندان)، بیماری‌های دهان و دندان، انواع جراحی دندان (کشیدن دندان)، دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت (عکس‌برداری از دندان‌ها) می‌گذرانند و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حدّ یک دندانپزشک عمومی، اقدام به درمان بیماری‌ها بنمایند. دانشجویان این رشته باید از دست‌هایی ماهر و توانمند برخوردار باشند، چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی، از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان، نیاز به دست‌هایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن، کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.
درس‌های تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخش‌های کلینیکی) فرا می‌گیرند و به منظور برخورداری از کارایی آموزشی- درمانی، بیشتر این دوره تحصیلی را در بخش‌های کلینیکی دانشکده و بیمارستان‌های وابسته به ارایه خدمات بهداشتی و درمانی می‌پردازند؛ و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.
لازم به تذکر است که گذراندن درس‌های پایه برای ورود به دوره‌کلینیکی (مرحله دوم) ضروری است.
نظام آموزشی مطابق آیین‌نامه مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است. کل واحدهای درسی این دوره ۲۰۳ واحد است.
رشته‌ی دندانپزشکی از زیر گروه های ۱ رشته های علوم تجربی است و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته عبارت است:
| زمین شناسی:۰ | زیست شناسی:۴ | شیمی:۳ | فیزیک:۲ | ریاضیات:۲ |
توجه: همه‌ی دروس بالا اختصاصی بوده و ضریب همه در ۳ ضرب می‌گردد.
تعداد و عناوین واحدهای اصلی و اختصاصی
همان طور که گفته شد دندانپزشکی دارای طول دوره‌ی پنج سال بوده و در سه بخش : عمومی، پایه و اختصاصی درس های آن برنامه‌ریزی شده است که از لحاظ نحوه تعلیم و تدریس، به درس های نظری ، عملی نظری، عملی تقسیم می‌شود.
دروس پایه: درس‌هایی که زمینه‌ساز ورود دانشجو به درس‌های اصلی و تخصصی و فراگیری آنها می‌باشند درس‌های پایه به شمار می‌روند. در این رشته فیزیک پزشکی، بیوشیمی، بافت‌شناسی انسانی، جنین‌شناسی، تشریح، ژنتیک انسانی، میکروب‌شناسی، ایمنی شناسی، فیزیولوژی، روان‌شناسی عمومی، آسیب‌شناسی عمومی که در مجموع تعداد ۴۳ واحد درسی هستند درس‌های پایه به شمار می‌روند.
دروس اختصاصی: درس‌هایی چون کالبدشناسی و مرفولوژی دندان، زبان خارجی اختصاصی، جنین و بافت‌شناسی فک و دهان، آسیب‌شناسی دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، بیماری‌های دهان و تشخیص ، بیولوژی دهان، پریودنتولوژی، دندانپزشکی ترمیمی(پروتز متحرک پارسیل، پروتز ثابت، پروتز کامل) جراحی دهان و فک و صورت، دندان‌پزشکی‌کودکان، رادیولوژی دهان،گوش و حلق و بینی، نظام پزشکی و طب قانونی، بهداشت عمومی و اکولوژی، بهداشت محیط زیست، دندانپزشکی مجتمعی، بیماری‌های روانی، بیماری‌های درونی، فارماکولوژی، بهداشت دهان و تغذیه و دندانپزشکی پیشگیری مواد دندانی و پایان‌نامه (رساله) که اطلاعات وآگاهی‌های لازم را درباره رشته تخصصی در اختیاردانشجو گذاشته و او را با مفاهیم تخصصی و عمده رشته مورد نظر آشنا کرده و آموزش‌های لازم را به او می‌دهند، درس‌های تخصصی محسوب می‌شوند.
انتخاب موضوع با تأیید استاد راهنما در سال چهارم توسط دانشجویان صورت می‌گیرد و در زمانی‌که دانشجو پایان‌نامه را به هیأت داوران منتخب ارایه و از آن دفاع می‌نماید یعنی در سال آخر واحد پایان‌نامه محاسبه می‌شود.
برای قبولی رشته دندانپزشکی در دانشگاه شهید بهشتی حدود درصدهای زیر احتیاج است:
ادبیات فارسی، عربی و معارف: (۸۰) / زبان: (۷۰)/ زمین شناسی: (۱۰) / ریاضی: (۸۰)/ زیست شناسی:(۷۰)/ فیزیک: (۹۰) / شیمی: (۷۰)
در کشورحداقل درصد های مورد نیاز برای قبولی در رشته دندانپزشکی عبارتند از:
ادبیات فارسی و عربی: ( ۶۰) / معارف: (۷۰) / زبان: (۳۰)/ زمین شناسی: (۱۰)/ ریاضی: (۵۰) /زیست شناسی ، فیزیک، شیمی:(۶۰)
در سال‌گذشته دررشته‌ی دندانپزشکی دانشگاه تهران چارک پایین رتبه کشوری برای قبولی ۴۲۰ بوده است.
چارک پایین آخرین رتبه کشوری برای قبولی در رشته‌ی دندانپزشکی در کشور در سال‌گذشته۶۸۰۰ بوده است.
نکات کاربردی
امکان ادامه تحصیل فوق دکترا در رشته‌های مختلف دندانپزشکی در ایران وجود دارد.
وجوه مشترک علمی وسیعی که این رشته با رشته پزشکی دارد، به دندانپزشک این مهارت را می‌دهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فیزیوپاتولوژی آن خدمات و درمان‌های لازم را در راستای تخصصی خود ارائه دهد.
هرچند امروزه دندانپزشکی انتخاب اول بسیاری از داوطلبان کنکور باشد اما به نظر می‌رسد طی سال‌های آینده فرصت‌های شغلی در شهرهای بزرگ دیگر وجود نخواهند داشت مگر برای کسانی که والدین یا بستگان دندانپزشک دارند و می‌توانند از موقعیت شغلی و بیمار مطب انها استفاده و به روایتی سوءاستفاده کنند!
با آنکه بسیاری از مردم با یک ضرب و تقسیم ساده درآمد یک دندانپزشک را بسیار بالا می‌دانند اما بدون تعارف، اگر توانایی انجام کار صحیح و برقراری ارتباط با بیمار را نداشته باشید، روی درآمد بالا حساب نکنید. بسیاری از خانم های دندانپزشک تجربه خوشایندی از کار برای بیماران غیر همجنس، مخصوصا در مناطق پایین شهر و با فرهنگ پایین ندارند.
هنوز هم نگاه بسیاری از مردم به دندانپزشک مرد با زن متفاوت است. البته برخی افراد برای این تفاوت دید، دلایلی محکمی هم دارند!
انتخاب دندانپزشکی گزینه مناسبی است اگر …..
به دنبال سپری‌کردن دوران تحصیل آسان و راحتی هستید .
می‌خواهید مدرک دکترا را بدون دغدغه و راحت‌تر از هر رشته‌ای به دست آورید.
جهت ارتباط با بیماران از توانایی بالایی برخوردار هستید .
بیمی از دچار شدن به دردهای عضلانی بر اثر کار و فعالیت ندارید.
توانایی و قدرت گرفتن تصمیم های سریع و بدون مکث را دارید.گ.رایش ها در مقطع دکتری و ضرایب دروس امتحانی(از راست به
بازار کار، درآمد و آینده شغلی
امروزه در کشور ما فرصت‌های شغلی برای دندان پزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ماست. یعنی خوشبختانه کشور ما نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماری‌ها را مهار و کنترل کرده است.
در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندان پزشکان مراجعه می‌کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندان پزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندان پزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندان پزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندان پزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ما هنوز شاهد کمبود دندان پزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندان پزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندان پزشک وجود دارد.
نکات مثبت رشته دندانپزشکی
نداشتن شیفت های طاقت فرسای شبانه و اجباری
گرفتن ساده تر مدرک دکتری و دوران تحصیلی راحت تر نسبت به پزشکی و داروسازی
درآمد خوب حتی با داشتن مدرک دکتری عمومی بدون تخصص
نکات منفی دندانپزشکی
دردهای عضلانی و مفصلی ( به دلیل حالت‌های بدنی ثابت طولانی مدت، انجام حرکات تکراری، قرار گرفتن در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی )
خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و واگیردار ( با رعایت اصول ایمنی مانند استفاده از ماسک، عینک محافظ و دستکش قابل پیشگیری است)
آلودگی به خون آلوده ( این یکی از خطراتی است که همیشه متوجه دندانپزشکان است)
کمتر شدن فرصت های شغلی در شهرهای بزرگ ( در مناطق محروم نیاز مبرم به دندانپزشکان احساس می شود)
با بررسی نمونه کارنامه‌های داوطلبان در سال ۹۶-۹۵ به دست آوردن حدود میانگین‌های زیر برای قبولی در رشته‌ی دندانپزشکی‌لازم است:
قبولی دندانپزشکی دانشگاه دولتی روزانه —> میانگین ۷۰و ۴۳ درصدی دروس(به ترتیب) عمومی و اختصاصی
قبولی دندانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی —> میانگین ۷۵ و ۷۰ درصدی دروس(به ترتیب) عمومی و اختصاصی
قبولی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران —> میانگین ۸۰ و ۶۰ درصدی دروس(به ترتیب) عمومی و اختصاصی
درصد و نمونه کارنامه قبولی رشته دندانپزشکی در کنکور ۹۶-۹۵
دندانپزشکی دانشگاه شیراز-روزانه(منطقه۱)
دندانپزشکی دانشگاه سراسری تهران-روزانه(منطقه۱)
دندانپزشکی شهید بهشتی-روزانه(منطقه ۱)
