آیا از نقش خانواده در انتخاب شغل آگاهی دارید؟ امروزه انتخاب شغل مناسب یکی از دغدغه هایی است که بسیاری از جوانان با آن در اوایل دهه بیست رو به رو می شوند. علایق، مهارت ها، نگرش به کار و… از جمله پارامترهایی هستند که خانواده در شکل گیری آن ها نقش به سزایی دارد. خانواده به طور مستقیم و غیر مستقیم بر فرد اثر گذاشته و آینده او را تعیین می کند. هر خانواده ای برای آینده مالی فرزند خود روش های مخصوص به خود را به کار می گیرد. بهتر است بدانید کار و حرفه یکی از محورهای اصلی تعلیم و تربیت می باشد، به این معنی که مانند سایر مسائل تربیتی نیاز است که از کودکی، فرزندان با مفاهیم درست درباره آن آشنا شوند و در این زمینه پرورش یابند.

مشکلات خانواده ها با فرزندان در حوزه کار

بسیاری از خانواده ها علاقه دارند، فرزندشان را طوری تربیت کنند که در آینده بتواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد و موفق شود. برای این امر باید پیش از به وجود آمدن چالش های دوران نوجوانی به فکر چاره بود.

اگر به مشکلات جوانان با خانواده ها در زمینه کار و استقلال مالی، نگاهی بیاندازیم؛ خواهیم دید که ریشه بسیاری از مشکلات، در نوع نگرش فرزندان نسبت به کار و مسائل اقتصادی است. از جمله نگرش هایی که می تواند به عنوان سرعت گیر در مسیر موفقیت عمل کنند به شرح زیر می باشند:

– نبود کار

– احساس بی مسئولیتی درقبال وظایف محوله

– توقع از خانواده ها برای حمایت مالی همه جانبه

– انتظار سودهای کلان با کمترین کار و تلاش

چه عواملی در به وجود آمدن این نگرش ها تاثیر دارند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت؛ تمام سیستم های خرد و کلان اجتماعی، مثل سیستم های آموزشی و تربیتی، که در مرکز آن ها خانواده قرار دارد نقش بسزایی در شکل گیری این عقاید ایفا می کنند. در واقع بیشتر عقاید فرزند شما حاصل مجموع آموزش هایی است که در سنین کودکی و نوجوانی کسب می کند. پس اگر نگران آینده فرزندتان هستید بیش از هر چیز باید به تعلیم وتربیت او برای پرورش نگرش های درست به خصوص در دوره کودکی و نوجوانی، اهمیت دهید.

نقش خانواده در نگرش افراد به شغل

نقش خانواده به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم در شکل گیری نگرش فرزندان مشخص می شود:

۱-نقش مستقیم خانواده ها در نگرش فرد به شغل و کار

فرد از طریق همانندسازی و الگوپذیری از والدین نگرش هایش را شکل می دهد. این همانندسازی ابتدا از ظاهر آغاز می شود. مثلا فرزند دختر دوست دارد لباس هایی مانند مادر بپوشد و یا فرزند پسر دوست دارد علاقه مندی های پدر مثل علایق ورزشی او را دنبال کند. به تدریج کودکان در مسیر شناسایی محیط پیرامون خود از ظاهر فراتر رفته و عقاید والدین خود را نیز جذب می کنند. آن ها سعی می کنند دنیا را مانند افراد مهم زندگی خود ببینند.

پس بسیار مهم است که از همان دوران کودکی برای کودکان الگوی مناسبی باشید. والدینی که خود مسئولیت پذیر نیستند، پشتکار کمی دارند و در موقعیت های دشوار خیلی زود دلسرد می شوند، نمی توانند بعدها از فرزندشان انتظار داشته باشند که خلاف این ها رفتار کنند.

۲-نقش غیر مستقیم خانواده ها در نگرش فرد به شغل و کار

پایه های کسب استقلال، هویت فردی و اجتماعی، ارزش های اخلاقی، سازگاری، روحیه مسئولیت پذیری و مشارکت جویی در خانواده شکل می گیرد. تمامی این عوامل نقش تعیین کننده ای را در نگرش و رفتار حرفه ای فرد ایفا می کند. در نتیجه شیوه تعامل خانواده با فرزند و تاثیری که خانواده در شکل گیری شخصیت او می گذارد به طور غیرمستقیم نگرش شغلی او را در آینده رقم می زند.

البته باید این نکته را در نظر گرفت که تحقیقات نشان دهنده رابطه دوسویه ای بین خودپنداره فرد (تصویری که فرد از شخصیت خود دارد) با موفقیت شغلی وجود دارد. به این معنی که افراد دارای خود پنداره مثبت تر موفقیت های شغلی بیشتری کسب کرده اند، همچنین کسانی که موفقیت شغلی و یا تحصیلی داشتند، خودپنداره قوی تری را شکل داده اند.

نقش خانواده در ایجاد انگیزش برای کار کردن

انگیزش اصطلاحی کلی ست که دربرگیرنده تمام فرایندهایی است که به نوعی در ایجاد، جهت دهی و حفظ فعالیت های جسمی و روانی موثر است. درواقع انگیزش برای فرد حالتی درونی ایجاد می کند تا رفتارهای معطوف به هدف خود را انجام دهد. انسجام خانوادگی کمک می کند تا فرزندان با استفاده از تجربه های والدین، انگیزه های درونی خود را ارتقا دهند. این نوع ارتباط در یک خانواده سالم به راحتی ایجاد می شود.

انگیزش بیرونی

انگیزش می تواند به دو صورت بیرونی ودرونی برای فرد ایجاد شود. در انگیزه بیرونی مشوق هایی که در محیط قرار دارد فرد را به سمت هدفش هدایت می کند. مثل اینکه شما در قبال مسئولیت پذیری فرزندتان او را تحسین می کنید و هدیه ای برایش در نظر می گیرید. این کار در واقع نشان می دهد که برای فرزندتان انگیزه بیرونی فراهم می کنید؛ اما آنچه که بیشتر از این اهمیت دارد این است که بتوانید به تدریج فرزندتان را از انگیزه های بیرونی به سمت انگیزه های درونی هدایت کنید.

انگیزش درونی

انگیزه های درونی از آن جهت اهمیت دارد که از منابع بیرون سرچشمه نمی گیرند. کودکی را تصور کنید که یادگرفته در ازای هر فعالیت خوب جایزه ای دریافت کند. در این صورت اگر در شرایطی جایزه دریافت نکند، او دیگر حاضر به انجام آن کارها نیست.

رفتار درست آن است که ابتدا برای جلب توجه فرزندتان به کاری مثبت، مثل تقویت مسئولیت پذیری کودکان، از انگیزه بیرونی استفاده کنیم؛ اما پس از آن به تدریج مشوق های بیرونی را کاهش داده و تلاش کنید تا فرزندتان برای مفاهیمی هم چون پشتکار، مسئولیت پذیری و… به خودی خود ارزش قائل باشد و در نبود مشوق های بیرونی هم از درون راغب باشد تا این ویژگی های ارزشمند را کسب کند.

در نتیجه شما بدون آنکه لازم باشد با نگرانی و نصیحت، فرزندتان را به سمت کار وموفقیت هدایت کنید؛ تنها با پیش گرفتن روش های درست تربیت کودک به صورت غیر مستقیم می توانید به خواسته خود دست پیدا کنید. البته این نکته را نباید فراموش کرد که به کارگیری شیوه های درست تربیتی نیز به سادگی حاصل نمی شوند و نیازمند تلاش، مطالعه و یادگیری از طرف والدین می باشد.