حافظه کاذب چیست و چه زمانی در افراد ایجاد می شود؟ سندروم حافظه کاذب یا شبه حافظه حالتی است که در آن واقعه ای با اینکه در واقعیت رخ نداده است، قابل یادآوری و بازگو کردن است و یا فرد واقعه ای را که اتفاق افتاده است، به طور متفاوتی بازگو می کند. حافظۀ کاذب در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بیشتر اتفاق میفتد. علاوه بر این استرس ها و محرک های هیجانی نیز در بروز این مشکل می توانند اثر گذار باشند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
حافظه کاذب چیست؟
سندروم حافظه کاذب به مواردی اطلاق می شود که فرد وقایعی را که هرگز اتفاق نیفتاده است را به یاد می آورد. این مشکل که تحت عنوان تحریف حافظه نیز شناخته می شود می تواند از نظر فرد بسیار روشن و واضح باشد؛ در حالیکه معمولا تحت تاثیر عواطف و هیجانات قرار دارد به خصوص خاطراتی که حاکی از خشنونت و سوءاستفاده های مرتبط با دوران کودکی است. با استفاده از روش های درمان استرس می توان به بهبود وضعیت بیمار کمک کرد.
حافظه کاذب چگونه شکل می گیرد؟
خاطرات بسیار پیچیده هستند. شاید شما آن ها را به عنوان رویدادهای سیاه یا سفید تصور کنید، در حالیکه حقیقت این است که خاطرات قابل تغییر هستند و می توانند به صورتی غیر واقعی شکل بگیرند.
در واقع، رویدادها به مرور از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت انتقال می یابند و این فرایند معمولا در حین خواب اتفاق می افتد. هنگام انتقال وقایع به حافظه بلند مدت ممکن است که همه جزئیات منتقل نشده و به این ترتیب حافظه کاذب شکل بگیرد.
عوامل ایجاد حافظۀ کاذب در افراد
عوامل مختلفی می توانند در ایجاد حافظه کاذب نقش داشته باشند. از جمله مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- ادراک نادرست که ما خودمان در زمان بازسازی صحنه خاطراتمان موارد اشتباه یا کدگذاری نشده را به آن اضافه می کنیم.
۲- استنتاج هایی که در اثر تداخل اطلاعات قدیمی فرد با اطلاعات جدید او صورت می گیرد. حدس و گمان های افراد در زمان فراخوانی جزئیات یک واقعه در این دسته قرار می گیرد.
۳- احساسات؛ که در این زمینه احساسات منفی و احساساتی که باعث برانگیختگی بالای افراد می شوند می توانند در تحریف حافظه و شکل گیری حافظه کاذب نقش مهمی را ایفا کنند.
۴- اطلاعات غلط که در اثر ترکیب با اطلاعات درست فرد باعث تحریف در حافظه می شوند.
۵- ترکیب رویدادها؛ برای مثال ممکن است شما در زمان یادآوری یک رویداد خاطرات مشابه دیگری را نیز به یاد آورده و بازگو کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض شکل دادن حافظه کاذب هستند؟
بروز سندروم حافظه کاذب در برخی از افراد با احتمال بیشتری اتفاق می افتد. از جمله این افراد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– افرادی که با یک رویداد بسیار آسیب زا مواجه شده اند: چرا که این رویدادها هیجانات منفی بسیاری را بر می انگیزد و هیجانات منفی بیشتر از احساسات مثبت می توانند حافظۀ کاذب ایجاد کنند.
– افرادی که دچار آشفتگی های روانی نظیر افسردگی و اضطراب هستند.
– سالمندان: هرچقدر که سن افزایش پیدا می کند، جزئیات حافظه بیشتر از دست می رود. این مسئله باعث می شود که خاطرات را به گونه ای به یاد بیاورید که اتفاق نیفتاده است.
