شاید این روزها توهم فراموش کردن مطالب دروس به سراغتان آمده و حسابی نگرانتان کرده است و مدام با خود بگویید: هرچیزی را که  خوانده بودم فراموش کرده­ام! تمام زحماتم به هدر رفت…

بیهوده نترسید؛ برخلاف آنچه که فکر می‌کنید مطالب سرجایشان است و از ذهن شما خارج نشده!

اگر فکر می‌کنید مطالب را فراموش کرده‌اید و چیزی از مباحثی که خوانده­­اید را به یاد نمی­آورید این مقاله را مطالعه کنید:

ممکن است هرچه به روز کنکور نزدیکتر می­شوید استرس از یاد بردن مباحث در شما بیشتر شود. هنگامی که این حس به سراغ شما بیاید بازده مطالعاتی­تان به شدت کاهش پیدا می­کند. این حس فراموشی در برخی درس ها مثل دینی، قسمت های حفظی شیمی، فرمول های ریاضی و فیزیک بیشتر دیده می شود!

نگران نباشید! این حس فراموشی کاذب است چرا که شما انبوهی از اطلاعات را در مغز خود دسته بندی کرده‌اید که نمی­توان به یک باره همه آنها را به یاد آورد. اگر از تلقین‌های منفی (همه چیز را فراموش کرده ام) دوری کنید، مطمئناً با قرار گرفتن در شرایط کنکور همه را به یاد خواهید آورد.

وقتی به خلاصه ­هایتان مراجعه می‌کنید انتظار دارید تمام مطالب کتاب یادتان بیاید که این موضوع توقعی بیجا از خودتان است. بهترین روش برای اینکه بدانید مطلب را فراموش کرده اید یا نه مراجعه به کتاب کمک آموزشی و زدن چندین تست به صورت تصادفی است. در واقع میزان آمادگی شما برای پاسخگویی به مطالب با تست­زنی و پاسخ دادن به سؤالات مشخص می­شود؛ در صورتی که این کار را انجام دهید متوجه خواهید شد که احساس فراموشی صرفاً یک حس کاذب بوده است.

شما هم جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که احساس می­کنید مطالب در حافظه ­تان نمی مانند؟

بعضی از دانش آموزان با وجود درس خواندن زیاد و صرف زمان­های طولانی برای بخاطر سپاری و حفظ مطالب، نمی­توانند در آزمون­های آزمایشی و حتی در کنکور سراسری نتیجه ­ای که انتظار دارند را بدست بیاورند.

استرس

 فراموش کردن مطالبی که شما همه آن ها را خوانده‌اید ولی فکر می‌کنید از ذهن شما پاک شده اند می‌تواند از دلایل اصلی عدم توانایی در به خاطر سپردن درس و یادآوری نکات می باشد.

معمولاً با نزدیک شدن به زمان کنکور این توهم برای برخی داوطلبان به وجود می­آید که اکثر مطالب را فراموش کرده اند. شاید بتوان گفت این موضوع به خاطر استرس خیلی زیاد اتفاق می افتد؛ استرس باعث فراموشی دروس در داوطلبان بیشتر می­شود و این احساس فراموشی مطالب و مشکل به خاطر سپردن دروس، باعث افت بازده مطالعاتی می­شود.

این حس فراموشی واقعیت ندارد و کاذب است. چرا که مغز نمی‌تواند به یکباره مباحثی را که در خود دسته بندی کرده، فراموش کند. از تلقین های منفی و تکرار اینکه من همه درس‌ها را فراموش کردم، دست بردارید.

راهکارهایی برای مبارزه با حس از یاد بردن مطالب(فراموشی کاذب)

• در گام اول با آرام کردن فضای فکری اطرافتان سعی کنید مانع هجوم افکار منفی و تلقین آنها به خود بشوید. واقع بینانه به مرور مطالب بپردازید و اگر مشکلی در یادآوری داشتید آن را برطرف کنید.

• از مباحثی که فکر می­کنید فراموش کرده اید تعدادی تست که در سطح کنکور باشد بزنید؛ با این کار می­بینید که نگرانی شما بی دلیل بوده و مباحث به خوبی در ذهنتان باقی مانده اند. با این کار چنانچه مبحثی را فراموش کرده باشید به خوبی برایتان بازیابی می­شود.
• شما طی کنکورهای سه روز یک‌بار، هر سه روز مهم‌ترین سؤالات و نکاتی که در کنکورهای اخیر مطرح شده را تمرین می‌کنید و این به معنای مرور و بازیابی مباحث هر سه روز یک‌بار است.
• نکات کنکوری و آزمون‌ها و نکاتی که در حاشیه‌ی کتاب‌هایتان نوشته‌اید را هر روز در پایان زمان مطالعاتی خود بازخوانی و مرور کنید.؛ هر روز با اختصاص دادن یک تایم ۳۰ دقیقه­ای برای این کار می توانید چندین نکته مهم را مرور کنید.
• اگر مطالب درسی را در ذهن خود خوب سازماندهی و طبقه بندی نکنید در موقع جواب پس دادن مطالب به یاد شما نمی­آیند؛ بنابراین هر چه اندوخته­های حافظه را بیشتر سازمان دهید، به همان اندازه بازیابی و یادآوری آن ها آسان­تر خواهد بود. تهیه جداول و نمودارهایی به صورت خلاصه از مطالب درسی بسیار به سازماندهی مطالب در ذهن شما کمک می کند.
• هرگاه قصد کردید مطالعه درس جدیدی را شروع کنید، حتماً در ابتدا دروس گذشته را سریع مرور کنید. البته زمان مرور دروس گذشته، همواره بسیار کوتاه است و از ۱۰ دقیقه بیشتر نمی‌شود. مرور باید سریع، دقیق و با هدف به یاد آوری مطالب مطالعه شده گذشته انجام شود.

مراحل تورق سریع:

مرحله‌‌ی اول:

هنگامی که می‌خواهید فصلی را در دوران جمع‌بندی مرور کنید ابتدا فصل قبل از آن فصل را هم که قبلاً مرور شده تورق سریع کنید و سپس فصل جدید را مرور کنید.

مرحله‌ی دوم:

حداقل ۳ روز مانده به کنکور را به تورق سریع کلیه‌ی دروس و به‌ویژه دروس حفظی اختصاص دهید.

با انجام این راهکارها از احساس فراموشی کاذب رها خواهید شد.

تمرین و تکرار یکی از راهکارهای حل مشکل فراموش کردن دروس و عدم به خاطر سپردن می­باشد. روش­های زیر را به کار بگیرید:

• یک جزوه یا کاغذ بردارید و نام هر فصل را روی آن بنویسید.
• سپس سعی کنید بدون نگاه کردن به جزوه، خلاصه­ای از محتوای آن را روی کاغذ یادداشت کنید.
• به هیچ عنوان به جزوه یا کتابتان نگاه نکنید و فقط به مغز خودتان فشار بیاورید.
• وقتی که ما به مغزمان فشار می­آوریم و آن را مجبور می کنیم، می‌توانیم همه اطلاعاتی که در آن ذخیره شده بیابیم و سر جلسه کنکور خیلی سریع تر به این اطلاعات دسترسی پیدا کنیم.
• همه اطلاعاتی که خوانده ایم در مغز ما ذخیره شده است مسئله مهم پیدا کردن جای آن هاست.
• تیتر مطالب رو از روی جزوه بردارید اما راهکار و درسنامه را نگاه نکنید و خودتان بنویسید. مطمئن باشید با این روش این مطالب برای همیشه در ذهنتان تثبیت می‌شود و سر جلسه کنکور خیلی سریع می توانید به آن دستیابی داشته باشید.
• همیشه زمانی را برای مرور مطالبی که قبلاً خوانده‌اید در نظر بگیرید.
• وقتی که مطلبی را یاد گرفتید آن را یک روز بعد و حدود ۷ الی ۱۰ روز بعد و بعد از آن، تقریباً یک ماه و بعد چهار ماه بعد از آن هم آن مطلب را مرور کنید. در این صورت است که آن را یک سال در حافظه خود ذخیره کرده اید.
• خلاصه نویسی و نکته برداری کاری است که باید انجام بدهید. چون نوشتن یکی از راه های مهمی است که باعث می­شود مطالب بیشتر در حافظه شما باقی بماند و برای مرور مطالب هم بسیار کاربردی و مفید است.
• شما می­توانید با کنفرانس دادن و تدریس مطالبی که یاد گرفته اید برای دوستان و حتی اعضای خانواده خود باعث ماندگاری بیشتر مطالب در حافظه خود شوید.

در سال ۱۸۸۵ دکتر هرمان ابینگهاوس در مورد روند فراموش کردن دروس نسبت به زمان تحقیقی انجام داد که خیلی جالب و قابل توجه بود.

وی فهرستی از چندین کلمه ساده را به صورت کامل حفظ کرد و در فواصل مختلف زمانی (از ۲۰  دقیقه تا ۳۱ روز ) خود را می‌آزمود تا بداند در هر فاصله زمانی چه تعداد از واژه‌ها را به خاطر می آورد. در سال ۱۸۸۵ دکتر هرمان ابینگهاوس در مورد روند فراموشی دروس نسبت به زمان تحقیقی انجام داد که خیلی جالب و قابل توجه بود.

وی فهرستی از چندین کلمه ساده را به صورت کامل حفظ کرد و در فواصل مختلف زمانی (از ۲۰  دقیقه تا ۳۱ روز ) خود را می‌آزمود تا بداند در هر فاصله زمانی چه تعداد از واژه‌ها را به خاطر می آورد.

جمع بندی:

موارد زیر را در نظر بگیرید تا کم‌ترین میزان فراموش کردن را داشته باشید

• معنای مطالی را که میخوانید را به خوبی درک کنید.
• مطالب را به صورت عمیق مطالعه کنید و صرفاً حفظ کردن طوطی وار را کنار بگذارید.
• مطالبی که می­خوانید را برای خود به زبان خودتان کنید تا در ذهنتان ماندگار شوند.
• تمرین و تکرار را جدی بگیرید، مخصوصاً در دروسی مانند ریاضی و فیزیک