مشخصات درس ادبیات چیست؟

یکی از چالش‌برانگیزترین و در عین حال شیرین‌ترین دروس عمومی کنکور سراسری، ادبیات فارسی است. به عقیده­ ی بسیاری در کنکور سراسری، ادبیات مهمترین درس در بین دروس عمومی ودارای بیشترین رقابت در بین داوطلبان می­باشد.

تعیین کننده بودن درصد ادبیات در کنکور باعث شده تا هر سال طراحان، سؤالات مفهومی و سخت­تری طراحی کنند؛  ولی با وجود سختی سؤالات، قالب و شکل طراحی آنها ادبیات تغییر زیادی نکرده است. می­توان گفت آن تغییری که در دروس دیگر شاهد بودیم در این درس هنوز اتفاق نیفتاده و فعلاً تغییر سبک خاصی بنظر نمی­رسد به وجود بیاید.

با ۴ درس در دفترچه عمومی کنکور مواجه هستیم که ادبیات با داشتن بالاترین ضریب بین دروس عمومی، می‌تواند نتیجه آزمون شما را زیر و رو کند.

اولین سؤالاتی که در دفترچه کنکور با آن مواجه می‌شوید، ۲۵ تست ادبیات است که باید آنها را تنها در هجده دقیقه پاسخ دهید!

دلیل اهمیت درس ادبیات

• دارا بودن ضریب ۴ از میان دروس عمومی
• درس اول در دفترچه عمومی است و پاسخگویی درست به آنها، تأثیر بسزایی در اعتماد به نفس داوطلب برای ادامه آزمون دارد.
• زبان مادری ما محسوب شده و با کمی‌دقت می­توانید امتیاز کامل این درس را بگیرید.

نکات

• اطلاع داشتن و نیز استفاده کردن از بودجه بندی موضوعی ادبیات برای کسب درصد بالا در این درس بسیار مهم است.
• از بین ۲۵ سؤال ادبیات دفترچه آزمون سراسری، با ۶ دسته سؤال با موضوعات متفاوت مواجه خواهید بود.
• برای پاسخگویی به هرکدام از این مباحث، به یک منبع ثابت، یادگیری صحیح، مرور و تمرین نیاز دارید.
• بسیاری از داوطلبان، بعد از مدتی منبع یادگیری خودشان را به امید بهتر بودن یک منبع دیگر تغییر می‌دهند و همین باعث به‌هم زدن نظم و سلسله مراتب یادگیری مغز می‌شود.( اگر دنبال یک درصد بالا یا حتی مناسب در هرکدام از درس‌های کنکور سراسری هستید، این قانون را فراموش نکنید.)

بودجه بندی سؤالات ادبیات در کنکور سراسری به چه صورت است؟

در ادبیات این مباحث را خواهیم داشت: تاریخ ادبیات، املا، لغت، زبان فارسی، آرایه ادبی، قرابت معنایی که در ادامه به معرفی هر کدام از این بخش­ها و نحوه­ی مطالعه­ی آنها می­پردازیم.

• تقریباً بودجه بندی تست‌های ادبیات در کنکور سال‌های متوالی به همین شکل بوده، بنابراین باید ادبیات را به شکل مبحثی یا موضوعی مطالعه کرد.
• سعی کنید برای هر مبحث کتاب جداگانه ای داشته و یا یک کتاب جامع تهیه کنید که کلیه این مباحث را تحت پوشش قرار دهد.

در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه صحیح مطالعه مباحث ادبیات کنکور آشنا کنیم؛ پس با دقت مطالب زیر را بخوانید تا بهترین نتیجه را از ادبیات کنکور بگیرید.

روش صحیح مطالعه هر یک از مباحث ادبیات

املا و لغت

لغت (۳ تست :۱۲ درصد)

• تست­های لغات اولین سؤالات درس ادبیات هستند که با آنها روبرو می­شوید. این مبحث توصیفی است و ۳ تست را در ادبیات کنکور به خود اختصاص می­دهد.
• بهترین منبع برای مطالعه واژه‌ها و لغات ادبیات، خود کتاب درسی است.
• باید واژه‌ها را در دو جای کتاب یاد بگیرید: ۱٫ لغات و واژه‌های انتهای کتاب ادبیات ۲٫ لغات و عبارات شماره­دار هر درس(توضیحات)

مواردی که باید در مطالعه لغات انتهای کتاب به آن­ها توجه کنید:

• خواندن تمام معانی یک لغت؛ فقط به دانستن یکی از معانی اکتفا نکنید و تک تک معانی را حفظ کنید. مثلاً تمامی معانی افگار(آزرده، زخمی،خسته، مجروح)
• واژه‌هایی که توضیحات زیاد دارند را هم با دقت بخوانید. مثلاً توضیحات کلماتی مانند توتیا . تنبوشه. ژاژ . پرت و پلا و ..
• حتماً کلمات و عبارات شماره دار هر درس، که معنی آنها در قسمت توضیحات آمده را مطالعه کنید؛ به ویژه عبارات و آیات نثرهای قدیم
• کادر‌های آورده اند که… را حتماً بخوانید و دقت ویژه­ای به پاورقی‌ها داشته باشید.
• یک بازه­ی زمانی کوتاه را هر هفته برای مرور لغات بخصوص لغات علامت دار اختصاص دهید تا آنها را فراموش نکنید.

بهترین راه برای تسلط بر لغات و معانی آنها

خواندن و مرور کردن از روی کتاب درسی بهترین راه برای تسلط بر لغات و معانی آنها است. ابتدا لغات را به صورت روزنامه­وار مطالعه نمایید.

می­توانید بعد از مطالعه کتاب درسی و به جهت تثبیت واژه‌ها از کتاب‌های کمک درسی استفاده کنید.

بهتر است بعد از خواندن لغات، زمانی که کاملاً مسلط شدید درس‌های کتاب درسی را یک به یک بخوانید و معنی لغات ستاره­دار را شفاهی بگویید و اگر بلد نبودید آنها را برای مرور بیشتر در برگه­ای یادداشت کنید.

توجه:

واژگان یکی از فرارترین بخش‌های ادبیات است و برای یادگیری آنها راهی جز مطالعه و تمرین و تکرار ندارید؛ پس هیچ‌وقت مبحث واژگان را  کنار نگذارید چون زودتر از آنچه فکرش را بکنید تمامی اطلاعاتی که برای یادگیری آنها زحمت کشیده اید، فراموش خواهید کرد.

بهترین کار این است که روزی نیم ساعت از وقت خود یا هر مقدار زمانی که با توجه به برنامه‌ریزی کنکورتان می‌توانید برای مرور واژگان کنار بگذارید، به مرور حل تست واژگان بپردازید.

منابع مطالعه لغات

بسیاری از داوطلبان فکر می‌کنند که برای پاسخگویی به سؤالات معنی واژه، واژگان ستاره‌دار پایان کتاب درسی کافی است؛ در حالی که طراحان کنکور سراسری از هرجایی که فکرش را بکنید و نکنید سؤال طرح می‌کنند.

واژه‌های ستاره­دار ادبیات سال دوم، سوم و پیش‌دانشگاهی به علاوه تمامی واژگان بی ستاره‌ای که در هر گوشه و کناره از این کتاب‌ها پیدا می‌کنید، منابع خوبی برای طرح سؤال هستند.

منبعی دیگر برای طرح سؤالات واژه که اکثر داوطلبان از آن بی خبرند، واژه‌های کتاب زبان فارسی سال سوم دبیرستان است.

این واژه‌ها، لغات پرتکرار در کنکور سراسری هستند که بیشترشان تکرار می‌شوند و برای یادگیری آنها نیازمند بررسی آزمون‌های چند سال اخیر هستید.

برای دریافت برنامه ریزی اختصاصی کنکور و موفقیت در مسیر کنکور میتونین با همکاران هماهنگی در مرکز با شماره ۲۲۶۹۱۰۱۰-۰۲۱ تماس بگیرید و از خدمات مشاوره و برنامه ریزی و منابع آموزشی بهره ی لازم رو ببرید.

گروه کلمات کتاب زبان فارسی ۲ و ۳ یکی از منابع طراحان سؤال برای املا است.

واژه‌نامه‌های پایان کتب درسی ادبیات و تمامی واژگانی که از هر گوشه و کنار و حتی از جلد این کتاب‌ها می‌توانید استخراج کنید، همچنین املای کلماتی که خارج از کتب درسی‌اند و فقط آنها را در سؤالات کنکور سال‌های اخیر پیدا می‌کنید، به دردتان می‌خورد.

نکته و تذکر مهم:

تست­های سراسری کنکورهای اخیر بهترین، اولین و آخرین منبع تستی چه برای لغات و چه برای بقیه مباحث ادبیات می­باشند بنابراین توصیه می­کنیم حتماً از کنکورهای سراسری تست زنی داشته باشید.

برای تسلط و سرعت در تست زنی لغات، بعد از مطالعه کامل لغات، تست­های سراسری را به صورت دوره ای کار کنید.

املا(۲ تست:۸ درصد)

این مبحث هم توصیفی است و ۲ تست را شامل می­شود. حتماً به موارد زیر برای حرفه­ای شدن در دانستن املای صحیح لغات عمل کنید:

• در زمان مطالعه لغات انتهای کتاب به واژه‌هایی که می‌توانند مورد املایی داشته باشند توجه کنید؛

           مثلاً کلمه جال(دام،تله) مورد دیگر املایی ندارد و به یک شکل نوشته می­شود.

           طراح می‌تواند کلمه صیانت(نگهداری) را به صورت سیانت یا ثیانت بیاورد تا دقت شما را بسنجد.

• در زبان فارسی ۴ درس موسوم به دروس املایی گروه کلمات وجود دارند که حتماً باید مطالعه شوند.

توجه:

بهترین راه برای تسلط بر املای لغات، دیکته گفتن مثل دوره ابتدایی است؛ یک نفر لغات را بخواند و شما آنها را بنویسید یا املا صحیح آن­ها را شفاهی بگویید.

 نکاتی مهم در مورد مطالعه املا:

• حتماً گروه واژگان زبان فارسی تمرین شوند.( توصیه می­کنیم یک نفر دیکته بگوید)
• به هنگام خوندن لغات، واژگانی که اهمیت املایی دارند را یادداشت و تمرین کنید.
• دفترچه­ای را برای لغات مهم و اشتباهات متداول در تست زنی را در آن بنویسید.
•  بهترین و کامل ترین منبع تستی برای تست زنی از کنکور۸۸ به بعد است که برای رسیدن به تسلط در این مبحث کفایت می­کنند.

چگونگی مطالعه املا

این مبحث هم مثل واژگان به دلیل فرار بودنش نباید کنار گذاشته شود.

اگر از حافظه تصویری و نوشتاری خوبی برخوردارید، کلمات را بنویسید تا املای آنها به اصطلاح ملکه ذهنتان شود.

روی یک برگه واژگانی را که یادگیری املای آنها برایتان دشوارتر است نوشته و جایی نزدیک دیدتان روی دیوار یا کمد یا هرجای دیگر اتاق‌تان بچسبانید، این کار باعث می‌شود هر بار که چشمتان به آنها می‌خورد، آنها را دوره کنید. بعد از مدتی می‌بینید که دیگر املای آنها را فراموش نخواهید کرد.

توجه:

به واژگانی که املای شبیه به هم دارند یا هم آوا هستند حواستان باشد.

تاریخ ادبیات(۳ تست:۱۲ درصد)

بعد از تست های لغت و املا نوبت به تاریخ ادبیات می­رسد، شاید این مبحث در ابتدا برای شما سخت و خسته کننده باشد ولی بعد از کمی مطالعه خودتان متوجه می­شوید که آسان­ترین و راحتترین مبحث درس ادبیات همین تاریخ ادبیات است که زود بازده می­باشد.
منابع طرح تست برای تاریخ ادبیات، توضیحات بالای هر درس، درآمدها، اعلام، خودآزمایی­ها و بیاموزیم­ها هستند.

توصیه:

تست­های ادبیات خوشبختانه تا حدودی تکرار هم دارند پس به هیچ عنوان تست­زنی تاریخ ادبیات فراموش نشوند! این مبحث توصیفی است و نیاز به مرور دارد. حتماً تست بزنید تا با تیپ‌های مختلف آشنا شوید.

بهترین راه مطالعه تاریخ ادبیات

اول از همه مشخصات خانوادگی و اتفاقات زندگی و صفاتی که به نوشته‌های نویسنده نسبت داده‌اند و … که بی ارزش هستند را کنار بگذارید.

فقط نکات مهم مانند نام نویسنده، نام کتاب، مشخصه مهم کتاب (نه صفاتی که هر کتاب دیگری هم می‌تواند داشته باشد)، القاب و تخلص‌های نویسندگان و تاریخ‌های مهم در ادبیات را حفظ کنید.

تنها راه یادگیری این بخش، حفظ و مرور است. اگر آثار یک نویسنده را نمی‌توانید به خاطر بسپارید با تکنیک‌هایی مثل سر واژه‌سازی یا ساختن داستانی کوتاه با نام کتاب‌های او، آنها را در ذهن خود حفظ کنید!

استفاده از تکنیک تصویرسازی و یا رمزگردانی برای حفظ کردن مطالب تاریخ ادبیات بسیار مهم و کاربردی است؛ تصویر سازی به این شکل است که مطالب مهم را به صورت یک داستان فانتزی در می­آوریم تا بهتر در ذهن بماند. مانند: «کتاب ریشه در ابر اثر محمد رضا عبدالملکیان» تصور کنید که علی عبدالمالکی ریش‌هاش انقد بلند شده کهدر ابر رفته!

و اما رمزگردانی اتصال ابتدای کلمات کلیدی یک متن است که به شکل یک کد، کلماتی را در ذهن ما تداعی می­کنند.

مانند: « آثارالکساندر دوما عبارتند از لانه‌های سیاه . مادام کاملیا. کنت مونت کریستو .سه تفنگدار . لویی چهاردهم و پانزدهم »

اگر حروف ابتدایی این آثار را ادقام کنیم به کلمه لم کسل می­رسیم؛ می­توانیم بگوییم: الکساندر دوما لَم داده و کِسل شده.

نکات:

حتما از تکنیک رمزگردانی، سر واژه­سازی و تصویرسازی ذهنی برای مطالعه تاریخ ادبیات استفاده کنید.

طراحان به چند تا از شعرا و نویسنده­ها علاقه­ی زیادی دارند و هر سال از آنها تست می­آورند، پس این بخش جزو مباحث تست خیز در کنکور هست. از شاعرا و نویسنده­ها غافل نشوید!

منابع مطالعه تاریخ ادبیات

• توضیحات ابتدا و انتهای درس‌ها
• فهرست اعلام کتاب‌های درسی ادبیات دوم و سوم
• مطالعه دقیق درآمد‌ها، متن‌های نمونه زبان فارسی و کادرهای بیاموزیم و آورده اند که، خودآزمایی‌ها، بیاموزیم‌ها، حتی اطلاعات پشت جلد کتاب‌ها
• تاریخ ادبیات پنهان شده در متن و پاورقی زبان فارسی سوم را فراموش نکنید.

پس از هر بار تست زنی یا پس از آزمون‌های آزمایشی نکاتی را که از چشم شما دور مانده بود را در جای خالی بنویسید.

• توصیه می­شود برای مطالعه تاریخ ادبیات فقط از کتاب درسی استفاده کنید.
• تست زنی از کنکورهای سراسری سال ۹۰ به بعد کفایت می­کنند؛ حتماً دقیق بررسی شوند.

تا اینجا مباحث حفظی درس ادبیات تمام شدند و مباحث از اینجا به بعد بیشتر جنبه­ی مفهومی دارند.

آرایه‌های ادبی(۳ تست :۱۲ درصد)

آرایه های ادبی یکی از قسمت­های مفهومی ادبیات است که خیلی از داوطلبان به خاطر سخت بودن تشخیص و نوع خاص تست­هایش از آن رد شده و آن را نمی­خوانند. پس با یک روش مطالعه تکنیکی و حرفه­ای به راحتی می­توانید بر این مبحث مسلط شده و درصد ادبیات خود را افزایش دهید.

این مبحث مهارتی بوده و برای رشته ریاضی و تجربی حدود ۲۰ آرایه ادبی داریم، که با حل تمرین می­شود از پس تست‌های آن برآمد.

برای موفقیت در حل تست‌های آرایه در ادبیات کنکور به موارد زیر دقت کنید:

• استفاده از یک جزوه و یا کتاب کامل و خوب که  تست هم داشته باشد.
• برای هر آرایه ادبی یک مثال قشنگ در ذهن داشته باشید.
• دانستن تعاریف آرایه‌ها و همچنین قالب‌های شعری لازم است اما کافی نیست.
• پس از یادگیری آرایه‌ها از جزوه یا کتاب کمک درسی یک بار هم کادرهای بیاموزیم کتاب را بخوانید.

 بهترین روش مطالعه آرایه­ های ادبی:

با تمرین و تکرار به راحتی می­توان از پس تست­های آرایه برآمد. تنها تکنیک منحصربفردی که باعث تسلط شما بر مبحث آرایه های ادبی میشه، تمرین و تکرار مداوم است.

سعی کنید بعد از خواندن یک آرایه حتماً تست حل کنید و به خواندن مثال اکتفا نکنید.بهترین روش تست زنی آرایه این است که هر شب تا ۵ تست با تحلیل کار شوند. بعد از یک ماه اثر این تکنیک عالی را خواهید دید.

شاید آموزش و مطالعه­ی یک آرایه و نکات مربوط به آن(مثلاً آرایه استعاره) چند سطر بیشتر نباشد اما باید از کتاب­های تستی که اختصاصاً آرایه ادبی را مدنظر قرار داده اند استفاده کرده و در این مورد تست­های فراوانی بزنید.

• باید بتوانید این آرایه ها را در تست ها پیدا کنید و ضمناً سرعت عمل بالایی نیز کسب کنید.

تذکرمهم:  

در مورد آرایه های ادبی از جزوات و کتاب­های حجیم و سنگین استفاده نکنید. بسیار دیده شده برای یک مبحث مثل استعاره، ده­ها صفحه اختصاص می­دهند در صورتی­که برای دانش آموزان تجربی و ریاضی مطالعه این حجم از آرایه ادبی با این جزئیات مورد نظر هیچ طراحی نمی­باشد.

منابع مطالعه آرایه ­های ادبی

تمامی آرایه‌های معرفی شده از سال اول دبیرستان تا پیش دانشگاهی به غیر از آرایه‌هایی که در کتاب‌های درسی از آن‌ها نام برده شده؛ در واقع فقط در ادبیات تخصصی رشته  انسانی مورد سؤال قرار می‌گیرند، مثل: نوع جناس ناقص، نوع استعاره، لف و نشر، اشتقاق، ترصیع، موازنه و…

زبان فارسی(۵ تست:۲۰ درصد)

تکنیکی­ترین مبحث ادبیات، زبان فارسی است که خیلی راحت می­توان با تمرین و تکرار و نیز تیپ شناسی تست ها بر آن مسلط شوید. در زبان فارسی پنج مبحث زیر مبیشتر مورد توجه طراحان هستند و درواقع تست خیز هستند و می­توان گفت همه­ی تست ها از این مباحث مطرح می­شوند:۱٫ واج -تکواژ-واژه ۲٫ گروه اسمی ۳٫ گروه اسمی۴٫ نوع واژه ( مشتق .مرکب) ۵٫ ویرایش
در برخی کنکورهای سراسری دیده شده که از مباحث حفظی دیگر مثل واژگان دخیل عربی نیز تست طرح شده ولی مباحث اصلی فوق بیشتر تست­خیز هستند.

نکات

داشتن کتاب یا جزوه کمک آموزشی کامل که دارای تست نیز باشد.

در مطالعه زبان فارسی برای هر قاعده مثالی از خود کتاب درسی در ذهن داشته باشید.

حل تست زیاد بلافاصله بعد از مطالعه هر درس

بهترین راه مطالعه زبان فارسی:

• برای تسلط بر زبان فارسی حل تست‌های کنکور سال‌های گذشته و تجزیه و تحلیل آنها و همچنین داشتن تست‌های دوره ای و هفتگی برای مرور درس‌هایی که قبلاً خواندید.
• برای هر مبحث بعد از مطالعه درسنامه، سراغ تست­های کنکورهای سراسری بروید و تست­ها را به صوت تیپ­بندی شده کار کنید.
• بی شک در تست زنی دچار اشتباهات تکراری می­شوید؛ حتماً این­ها را یادداشت کنید و قبل از هر آزمون مرور و دوره داشته باشید.

یک توصیه مهم:  

تنها در صورتی به این سؤالات پاسخ دهید که واقعاً خود را برای پاسخ دادن  به این سؤالات آماده کرده باشید.. باید تست­های زیادی زده باشید و بتوانید سرعت و دقت عمل بالایی نیز کسب نمایید. در غیر اینصورت سعی نکنید با شانس تست های زبان فارسی را پاسخ دهید زیرا اگر یک مورد از شمارش واژه­ها و یا تکواژها را اشتباه کنید کل تست غلط از آب درخواهد آمد و یک نمره منفی کسب می­کنید.

منابع مطالعه زبان فارسی

• کل کتاب زبان فارسی سال سوم و هرگونه اشاره به مباحث زبان فارسی در کتب ادبیات
• متأسفانه کتاب زبان فارسی سال سوم به تنهایی تمامی مباحث و سؤالات طرح شده در کنکور سراسری را پوشش نمی‌دهد و شما به یک درسنامه خوب و قوی در کنار تست زدن، نیاز دارید.

قرابت معنایی(۹ تست :۳۶ درصد)

قرابت معنایی شیرین­ترین و پر تست­ترین بخش ادبیات است که مهمترین مبحث در کنکور می باشد اما  به راحتی می­توان به یک تسلط فوق العاده در این مبحث کلیدی رسید. این مبحث نیز مهارتی است و دانش آموز باید شم ادبی قوی داشته باشد.

باید اشعار و یا متن‌ها را بخوانید و مفهوم اصلی آن را درک کنید و سپس آنها را باهم مقایسه کنید.

بیشترین تعداد  تست را در بودجه بندی سؤالات ادبیات تست­های قرابت معنایی دارند پس به دقت باید به موارد زیر توجه نمایید:

• هر چه زودتر در واژه‌ها و نیز توضیحات انتهای هر درس به تسلط برسید تا حل سؤالات قرابت برای شما آسان­تر شود.

در برنامه خود تست‌های دوره قرابت معنایی بگنجانید و حتماً آنها را آنالیز کنید؛ مثلاً هفته­ای ۱۰تست قرابت بزنید و همه آنها را تجزیه و تحلیل کنید.

• صورت سوالات قرابت معنایی بسیار مهم است پس در خواندن آن دقت کنید.
• از خواندن اشعار کتاب و نثر‌های قدیمی ‌و همچنین کادرهای آورده اند که… غافل نشوید.

بهترین راه مطالعه قرابت معنایی

بعد از تسلط نسبی بر واژه‌ها و توضیحات هر درس برای افزایش مهارت در قرابت معنایی حتماً تست‌های هفتگی را حل و تجزیه و تحلیل کنید.

زمانی که شعرهای ادبیات کنکور را می­خوانید ابتدا خودتان مفهوم شعر را حدس بزنید سپس به توضیحات یا پاسخ مفهوم بیت مراجعه کنید و اگر مفهوم بیت را غلط حدس زدید برای مرور‌های بعدی کنار آن بیت علامت بگذارید.

حدود ۱۰ تستی که در این مورد مطرح می­شود در بسیاری از مواقع از اشعار خارج از کتاب هستند و اتفاقاً برخلاف عقیده­ی بسیاری کار را برای پاسخگویی ساده­تر می­کنند؛ با پاسخ صحیح به این ۱۰ سؤال می­توانید حداقل ۴۰ درصد امتیاز کسب کنید که درصد قابل توجهی است.

به طور کلی اشعاری که در کنکور مطرح می­شوند محدود به یکسری موضوعات خاص هستند و با کار کردن تست در این مورد، اشعار آشنایی را در سؤالات کنکور مشاهده خواهید کرد.

نکات

بسیاری از داوطلبان کنکور این بخش را کنار می‌گذارند چون به قول خودشان مبحث سختی است و ارزش وقت گذاشتن را ندارد. در حالی که این یک اشتباه بزرگ است؛ چرا که شانس پاسخگویی به ۵ سؤال یعنی چیزی حدود ۲۰ تا ۲۴ درصد از امتیاز خود را از دست خواهید داد.

با استفاده از یک کتاب کمک آموزشی خوب با درسنامه قوی و کامل و تست‌های استاندارد می‌توانید بسیاری از رقیب‌های خودتان را که این درس را کنار گذاشته‌اند، پشت سر بگذارید.

منابع مطالعه قرابت معنایی

• تمامی مفاهیم قرابتی معنایی که در جای جای کتاب درسی مثل توضیحات، خودآزمایی‌ها، متن درس و… می‌بینید.
• در واقع برای پاسخگویی به سؤالات قرابت معنایی فقط کافی است مفهوم بیت‌های مختلف را دریافت کنید و آن بیتی که مفهوم متفاوتی دارد تشخیص دهید، ساده به نظر می‌رسد ولی بسیار غلط‌انداز است؛ بنابراین نیاز به تمرین و تست دارید.
• بهترین راه این است که از یک کتاب کمک آموزشی قرابت معنایی کمک بگیرید.
• در این یک مورد، هرچقدر شعر خارج از کتاب درسی خوانده باشید و به قول معروف اهل ادب باشید، شانس شما برای فهم درست ابیات بیشتر خواهد شد.

توضیحات تکمیلی و کاربردی برای خواندن ادبیات کنکور

ابتدا ادبیات را به صورت مبحثی و طبق نکاتی که گفته شد مطالعه کنید. سپس به سراغ خواندن درس به درس کتاب‌ها بروید و در حین مطالعه دروس سعی کنید تمام نکاتی که خوانده اید مثل معنای لغات، املای کلمات، تاریخ ادبیات موجود در درس، آرایه‌های ادبی، قواعد زبان فارسی و… را در متن درس پیدا و به آن دقت کنید.

روش معمول داوطلبان این است که به صورت درس به درس ابتدا ادبیات ۳ و سپس ادبیات پیش را مطالعه می­کنند. این روش که همه مباحث یکجا با هم خوانده می­شود باعث تثبیت ناقص و سطحی مطالب در حافظه می­شود ؛ زیرا وقتی شما در حال خواندن شرح حال یک نویسنده هستید و پس از اتمام آن بلافاصله شروع به مطالعه متن درس برای معانی لغات می­کنید، ذهن دو مقوله جدا از هم را تجزیه و تحلیل می­کند و همچنین در اکثر مواقع مغز هنوز تاریخ ادبیات را آنالیز می­کند درحالی که مشغول خواندن لغات هستید که هم موجب یادگیری ناقص و هم موجب بروز استرس می شود. برای اینکه مطالب به طور کامل و عمیق فراگرفته شود باید دروس را به صورت مبحثی مطالعه کرد؛ یعنی مباحث را به طور مستقل باید مطالعه کرد.

منابع درسی خود را تغییر ندهید!

حتما شنیده اید که اصلی‌ترین منبع درسی شما برای کنکور باید کتاب‌های درسی‌تان باشد که کاملاً درست است ولی در مورد ادبیات خیلی صدق نمی‌کند؛ چرا که مطالب کتاب‌های ادبیات دبیرستان، متأسفانه برای داوطلب کنکور سراسری کافی نیست.

برای مثال در بخش واژگان یا املا، حتی اگر تمامی واژگان ستاره‌دار و گروه‌های املایی را خوانده باشید، باز هم واژگان جدیدی را در دفترچه خواهید دید؛ پس بهتر است با استفاده از کتاب‌های تست مناسب، خودتان را برای اینگونه سؤالات که در ادبیات فارسی بسیار به چشم می‌خورد، آماده کنید.

نکات مهم برای مطالعه صحیح ادبیات کنکور:

• خلاصه نویسی الزامی است و بهتر آن است که همزمان با مطالعه مباحث صورت گیرد. خلاصه مباحث مختلف باید از هم جدا باشد.
• مرور سبب تثبیت مطالب و انتقال مطالب از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت می­شود. زمان مرورها بهتراست به این نحو باشد: مرور اول ۲۴ ساعت، مرور دوم ۳ روز ، مرور سوم یک هفته و مرور چهارم یک ماه (بدیهی است که مرور های بعدی برای جلوگیری از فراموش شدن مباحث باید صورت گیرد)
• تست زدن امری است که موجب می­شود بدانیم کدام مباحث راکامل یا ناقص یاد گرفته­ایم و همچنین سبب تضمین یادگیری می شود. بهترین زمان برای تست زنی ۲ روز پس از مرور اول است که بررسی دقیق تست­ها مهر تأییدی بر عملکرد شما در خصوص یادگیری است.
• بهتر است برای مباحث زبان فارسی و آرایه های ادبی منابع بسیار خوبی تهیه شوند؛ زیرا اطلاعاتی که در مورد این مباحث در کتب درسی موجود است بسیار محدود می­باشد و نیاز به منبعی که این مباحث را به صورت جامع و کامل توضیح داده باشد حس می­شود.

جمع‌بندی

سعی کنید بهترین منبع و بهترین روش را برای استفاده خودتان پیدا کنید. عادت‌های یادگیری و سطح هوش و دانش هر فرد با فرد دیگری متفاوت است، پس اگر یک منبع یا یک روش برای یک رتبه برتر کار کند، دلیل بر این نیست که برای شما یا هرکس دیگری هم جواب بدهد.

بهترین روش یادگیری، روشی است که برای خودتان جواب می‌دهد. این روش را می‌توانید در عادات درس خواندن خودتان پیدا کنید.

بهترین منبع، کتابی است که جامع باشد و تمامی مباحث را با زبانی ساده در قالب یک درسنامه آموزش دهد.

حتماً قبل از خرید یک کتاب، نگاهی به درس‌نامه آن بیندازید و اگر به نظرتان پیچیده و نامفهوم بود، سراغ یک کتاب ساده‌تر بروید.