چرا با وجود مستقل شدن بعد از ازدواج نیز وابستگی به خانواده ادامه پیدا می‌کند؟ چطور می‌توانیم وابستگی به خانواده را کم کنیم؟

نقص تربیتی بزرگی که امروزه دامن‌گیر خانواده‌ها و نسل تربیت شده  حاضر است، وابستگی افراطی به خانواده و عدم توانایی تشکیل یک زندگی مستقل است. وقتی فردی پس از ازدواج به خانواده‌اش وابستگی شدید دارد، یعنی هنوز آمادگی ازدواج را نداشته و در مورد این مسئله منطقی فکر نکرده است. یکی از نکاتی که باید قبل از ازدواج مورد بررسی قرار گیرد میزان وابستگی فرد به خانواده است. وابستگی به خانواده از هر نوع آن، باید پیش از ازدواج مورد توجه قرار گیرد و بی‌توجهی به آن می‌تواند باعث شکست در ازدواج شود. این وابستگی می‌تواند مالی یا روانی باشد ولی در هر صورت از عواملی است که در موفقیت زندگی زناشویی تأثیرگذار خواهد بود.

انواع وابستگی به خانواده

وابستگی به خانواده خود دو حالت می‌تواند داشته باشد. در حالت اول فردی که به خانواده‌اش وابسته است تنها در مواردی خاص، برای حل مشکلات و اختلافات به سراغ خانواده می‌رود. اما در حالت دوم خانواده برای فرد حکم سایه را دارد. یعنی خانواده در زندگی فرد نقش پررنگی دارد. این فرد بعد از جدا شدن از خانواده خود و تشکیل یک زندگی جدید نتوانسته از لحاظ روانی و عاطفی از پدر و مادر خود جدا شود.

از طرفی خانواده هم به خود اجازه می‌دهند در همه مسائل فرزندشان دخالت کنند. اغلب حالت دوم است که مشکل ساز می‌شود. نوعی دیگر از دسته‌بندی، وابستگی زنان و وابستگی مردان به خانواده است که در ادامه به صورت مختصر توضیح داده‌ایم:

وابستگی زن به خانواده بعد از ازدواج

دلایل وابستگی زنان به خانواده خود بعد از ازدواج می‌تواند تربیت خانوادگی، نداشتن فرصت‌هایی برای استقلال، اعتماد به نفس پایین و یا نارضایتی از همسر باشد. برخی از زنان حتی سال‌ها بعد از ازدواج نمی‌توانند از خانواده خود جدا شوند و هنگام بروز مشکلات در زندگی مشترک به سراغ آن‌ها می‌روند. برخی دیگر از زنان به دلیل نارضایتی و مشکلاتی که با همسر خود دارند ترجیح می‌دهند بیشتر وقت خود را با خانواده بگذرانند. کاری که مردان در این زمینه می‌توانند برای کمک به استقلال همسر خود انجام دهند این است که او را حمایت کنند، نیازهای عاطفی او را تأمین کنند. همسرتان را تشویق کنید تا برخی از تصمیمات را به تنهایی بگیرد.

وابستگی مرد به خانواده بعد از ازدواج

وابستگی مرد به خانواده می‌تواند بسیارآزاردهنده باشد چرا که انواع دخالت‌های خانواده همسر را به دنبال دارد. مرد وابسته به خانواده نمی‌تواند تعامل و ارتباط درستی با همسر خود برقرار کند و اغلب مشکلات و دعواهای زناشویی رخ می‌دهد. برخی از مردان انقدر به خانواده خود وابسته هستند که حتی مخارج زندگی مشترک را نیز از آن‌ها دریافت می‌کنند. برای همسرتان توضیح دهید که لازم است تصمیمات زندگی را خود به عهده بگیرد و زندگی مشترک تنها به شما و او تعلق  دارد. پیامدهای وابستگی افراطی را به او نشان دهید.

نشانه‌های شخصیت وابسته

در صورتی که شریک زندگی شما نمی‌تواند در خصوص مسائل مشترک به تنهایی تصمیم بگیرد، اگر قدرت استدلال و استنباط پایینی دارد، اگر دیگران بجایش انتخاب می‌کنند، اگر انتخاب‌های زندگی‌اش از قبیل، رشته دانشگاهی تا شرایط خواستگار مطلوب را دیگران برایش برنامه ریزی می‌کنند، باید بگوییم که این‌ها نشان می‌دهد که شما با یک فرد وابسته رو به رو هستید.

معمولا این افراد به محض وقوع اتفاق کوچکی که در رابطه پیش می‌آید فورا به سراغ والدین خود می‌روند و آن‌ها را در جریان تمام ماجرا می‌گذارند. در بسیاری از مسائل مهارت لازم را ندارند، به خصوص مهارت‌های اجتماعی. به جای اینکه خودشان مساله را حل کنند، نامزدشان را مقابل والدین قرار می‌دهند. فرد وابسته به خانواده در مورد موضوعی با همسرش توافق می‌کند ولی به محض اینکه به منزل خانواده‌اش می‌رود زیر توافق خود می‌زند.

بسیاری از این افراد نیاموخته‌اند که چطور همسرداری کنند و به موقع هوای همسر خود را داشته باشند.

سنجش میزان وابستگی به خانواده بعد از ازدواج

با استفاده از سؤالات زیر می‌توانید میزان وابستگی خود و یا همسرتان نسبت به خانواده را مورد ارزیابی قرار دهید:

• آیا همیشه تمایل دارید دیگران برایتان تصمیم گیری کنند؟
• آیا برای کوچک‌ترین مسائل نیاز به مشورت و راهنمایی‌ خانواده دارید؟
• آیا به خاطر ترس از دست دادن خانواده توانایی مخالفت با آن‌ها را ندارید؟
• آیا اغلب موافق نظرات دیگران هستید و نمی‌توانید مخالفت‌های خود را ابراز کنید؟
• تا به حال شده علی رغم میل باطنی، برای خانواده خود کاری انجام دهید و یا به خاطرآن‌ها نیازهای زندگی مشترک را نادیده بگیرید؟
• آیا زمانی که از خانواده خود دور هستید احساس تنهایی و ناتوانی می‌کنید؟
• آیا مدام نگران این موضوع هستید که خانواده‌تان شما را طرد کند؟
  

معایب برقراری رابطه با فرد وابسته به خانواده

• امکان دارد تمام مشکلات و درگیری‌های زندگی مشترک را با خانواده‌اش در میان بگذارد.
• درباره مسائل خصوصی به راحتی و بی پروا با خانواده صحبت می‌کند.
• شخصیت‌های وابسته به این بهانه که خانواده‌ام قصد کمک دارند؛ می‌توانند تمام مرزهای زندگی مشترک را در هم بشکنند.
• این ویژگی‌های اخلاقی خواه یا ناخواه در تربیت فرزندان نیز اثر گذار خواهد بود.

وابستگی به خانواده چگونه به زندگی مشترک صدمه می‌زند؟

یکی از نکات مهم و تعیین کننده در ازدواج میزان استقلال زوجین از خانواده اصلی است. بعضی افراد با وجود اینکه ازدواج می‌کنند، از نظر روانی از خانواده خود جدا نشده‌اند. این افراد پیش از آنکه همسری داشته باشند فرزند خانواده خود هستند. آنان چون وابسته به خانواده خود می‌باشند نمی‌توانند نقش همسری را به خوبی اجرا کنند در نتیجه زندگی مشترک آنان با آزردگی و ناکامی مواجه می‌شود.

اشکال مختلف وابستگی به خانواده

وابستگی به خانواده در ازدواج از هر نوع آن، چه از طرف دختر و چه از طرف پسر، راهی است که پایانش تباهی است. زن و مرد باید قبل از ازدواج با مراجعه به مشاور، وابستگی و انواع آن را مانند سایر عوامل مؤثر در ازدواج مورد توجه قرار داده و مواردی از وابستگی را که به تفاهم، صمیمیت و گرمی صدمه می‌زند را در تصمیم گیری ازدواج مورد نظر قرار دهند. نمونه‌هایی از عدم استقلال عبارتند از:

• زندگی با خانواده همسر
• بیشتر اوقات خود را با خانواده اصلی گذراندن
• همیشه در اختیار خانواده اصلی برای انجام کار آنان بودن
• تماس تلفنی زیاد با خانواده اصلی مثلا هر روز و ساعت‌ها
• وابستگی مالی به خانواده اصلی اعم از حقوق گرفتن یا رابطه استخدامی با پدر

عوامل ایجاد وابستگی فرزندان به خانواده

به غیر از عوامل شخصیتی مسائلی دیگری بر وابستگی به خانواده اثر می‌گذارند که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده ایم:

۱٫ مادران بدون اعتماد به نفس

مادری که زخم‌ها وکمبودهایش با به دنیا آمدن یک فرزند پسر التیام پیدا کرده و تمامیت خود را در داشتن پسرش می‌بیند، ناخودآگاه دوست دارد فرزندش راهمیشه در کنار خود داشته باشد. زمانی که پسر بزرگ می‌شود و به سن ازدواج می‌رسد، این موضوع به شکل وابستگی به خانواده بعد از ازدواج ادامه پیدا می‌کند. این اتفاق برای مادرانی که فرزند دختر دارند هم رخ می‌دهد. آن‌ها تمایل دارند دختر را به خود وابسته کنند. به عنوان مثال اجازه نمی‌دهند دخترشان توانایی خانه داری پیدا کند و برای انجام امور منزل و آشپزی و غیره مادران همیشه پیشقدم هستند. این وابستگی به مادر گاه در زندگی آن‌ها مشکلاتی ایجاد می‌کند.

۲٫ مسائل مالی

در برخی از خانواده‌ها مادر خانواده برای تأمین معاش خود در آینده و پس از مرگ و از کارافتادگی همسر ناچار است، فرزند پسر را به خود وابسته نگه دارد تا منبع درآمد خود را از دست ندهد.

۳٫ وابستگی به پدر

در برخی سیستم‌های خانوادگی، وابستگی فرزند به پدر هم دیده می‌شود. اغلب این پسرها در همان شرکت یا محلی کار می‌کنند که پدر کار می‌کند. خیلی به پدرهای خود افتخار می‌کنند و پدر را بیش از حد واقعی بزرگ می‌کنند. از طرف دیگر پدر هم همه جا برای او تصمیم می‌گیرد؛ در مورد تحصیل، انتخاب همسر و دیگر مسائل شخصی. اغلب با محبت زیاد و مدیون کردن فرزند به خود سعی می‌کنند فرزند را همیشه وابسته به خود نگه دارند. پدرهای وابسته فرزندهای وابسته تربیت می‌کنند. 

با همسر وابسته به خانواده اش چه کنیم؟

در صورتی که همسر شما به خانواده خود وابستگی زیادی دارد می‌توانید از راهکارهای زیر برای کاهش این وابستگی کمک بگیرید:

با همسرتان صحبت کنید

همسرتان را متوجه این موضوع کنید که دخالت‌های خانواده‌اش سبب بروز اختلاف و فاصله بین شما شده است. به آرامی و با احترام با او صحبت کنید، شما یک زوج هستید پس او را متقاعد کنید؛ به او بگویید پدر و مادرش مشاورهای خوبی هستند و شما می‌توانید از آن‌ها راهنمایی بگیرید اما در نهایت باید با هم فکری یکدیگر تصمیم نهایی را بگیرید.

در زمان گفت وگو با همسرتان پیش داوری نکنید؛ به مواردی که اتفاق افتاده و به صورت تجربی پیش آمده اشاره کنید و روی موارد موجود اظهار نظر کنید. برای او مثال بزنید که با توصیه‌های خانواده اش چه نتایج تلخ و غم انگیزی برایتان حاصل شده است و اگر دخالت خانواده او نبود این مشکلات پیش نمی‌آمد. دعوا و جر و بحث تنها مشکلات را بیشتر می‌کند.

نکات مهم برای کاهش وابستگی همسر به خانواده

• او را متهم نکنید تنها آثار کارش را به او گوشزد کنید. از مهارت‌های ارتباطی مثل کنترل خشم و حل مسئله در مکالماتتان استفاده کنید.
• اگر همسرتان از نظر عاطفی از طرف شما تأمین شود، به اندازه کافی مورد توجه شما قرار بگیرد، تحسین شود و شخصیتی ارزشمند تلقی شود، کم کم از شدت وابستگی افراطی‌اش کاسته خواهد شد.
• تصمیماتی را که همسرتان به تنهایی می‌گیرند را مورد تشویق و واکاوی قرار دهید. با پر و بال دادن به او، حس قدرت را در او زنده می‌کنید. در این شرایط می‌توانید به قطع وابستگی او امیدوار باشید.
• برای اینکه نقاط ضعف همسرتان را به او گوشزد کنید، از اصل احترام پیروی کنید. اگر با تهدید و تحقیر بخواهید او را از وابستگی هایش رها کنید، قطعا وضع بدتر خواهد شد. برای حل مشکلات خانوادگی می‌توانید از مشاوره خانواده به عنوان فردی بی‌طرف و متخصص و با تجربه کمک بگیرید.