بی دقتی سرجلسه آزمون
بسیاری از مواقع دانش آموزان و داوطلبان کنکور با وجود داشتن اطلاعات زیاد، تنها به خاطر عدم دقت در امتحانات نمره از دست دادهاند ؛ شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بعد از امتحانات حسرت سؤالاتی را خورده اید که به دلیل بی دقتی نتوانسته اید به آنها پاسخ بدهید در صورتی که جواب آنها را بلد بودید! قسمت‌هایی از صورت سؤال را ندیدن، داشتن اشتباهات محاسباتی و… از انواع بی دقتی به شمار میروند.
استفاده از مهارت‌هایی که بتواند میزان بهره‌وری ما از این اطلاعات را افزایش دهد نیز امری بسیار مهم است و به هیچ وجه تنها برخورداری از اطلاعات علمی ضامن موفقیت ما نیست.
برای اینکه بدانیم چگونه میتوانیم دقت خود را افزایش دهیم باید ابتدا تعریف درستی از دقت داشته باشیم؛ توجه غیر ارادی از طریق حواس ۵گانه را دقت میگویند.
برای درک بهتر مفهوم دقت نگاهی به اطراف خود انداخته و تلاش کنید کلیه اجسام و وسایلی که به رنگ قرمز هستند را به یاد بسپارید.
سپس چشمان خود را بسته و سعی کنید وسائلی را که به رنگ مثلاً سفید هستند را به خاطر بیاورید! مسلماً این کار سخت است.
تمرکز به معنای توانایی حفظ توجه ارادی به موضوعی بدون اینکه موضوع دیگری سبب از بین رفتن توجه ما شود، است. در حالی که دقت به‌معنی توجه غیرارادی میباشد.
رنگ قرمز که در مثال فوق آگاهانه به خاطر سپرده میشود، نمادی از مطالب مهم و یا قسمت‌هایی از سؤال است که ما می‌دانیم باید به آن توجه داشته باشیم و رنگ دیگر (رنگ سفید) نماد مطالب و قسمت‌هایی است که از نظر ما مهم نبوده و به همین دلیل به آن بی‌توجهی می‌کنیم.
برای تقویت دقت باید توجه غیرارادی خودمان را بیشتر کرده و تقویت نماییم بیدقتی زمانی اتفاق میافتد که ما به صورت ناآگاهانه از کنار مطلبی به سادگی میگذریم در حالی که اگر در هنگام حل سؤال (یا مطالعه) اهمیت مطلبی را بدانیم، قطعاً به آن توجه خواهیم کرد.
از آنجایی که ۷۵ درصد اطلاعات از طریق حس بینایی وارد حافظه‌ی ما میشود.، بنابراین میتوانیم به اهمیت حس بینایی پی ببریم.گرچه حواس دیگر به هیچ وجه بی اهمیت نیستند.
ذکر دو نکته در اینجا حائز اهمیت است:
- دقت یک دانش نیست بلکه مهارتی است که با تمرین رشد کرده و پرورش می یابد، پس بدون شک با انجام تمرین میتوانید دقت خود را افزایش بدهید.
- اولین مرحله از مراحل انتقال اطلاعات به حافظه‌ی بلندمدت، دقت است:
- انتظار می رود که از روی غریزه با معنی عبارات «دقت داشته باش» و یا «توجه کن» آشنا باشیم؛ بدون اینکه متوجه باشیم این عبارات همانند حافظه که کاملاً طبیعی کارش را انجام می دهد یک عملکرد تشخیصی و غیر ارادی به شمار میروند. با وجود این اکثر مواقع دقت نمیکنیم. دقت کردن یک فرآیند تشخیص آگاهانه به عنوان اساس همۀ فعالیتهای تشخیصی است.
| با مشاوره کنکور و برنامه ریزی صحیح تحصیلی به دانشگاه و رشته مورد علاقه خود برسید … |
- هنگامی که به چیزی نگاه میکنید، یا به چیزی گوش می دهید یا وقتی صحبت میکنید و یا حتی وقتی که مشغول خوردن هستید این دقت عمل، برای حافظه خیلی مهم است.
- هر چه دقت شما در مورد اطلاعاتی بیشتر باشد به همان اندازه توانایی شما در به یاد آوردن آنها به همان اندازه بیشتر می شود و این یک قاعده کلی است.
- دقت و توجه بیشتر برابر است با حافظۀ بهتر.
- توجه کافی به مسائل و دقت کردن باعث بهبود عملکرد حافظه میشود.
اغلب بی دقتی های دانش آموزان و داوطلبان کنکوری، زمانی که سر کلاس و نیز آزمون هستند اتفاق می افتد. طبق نظر روانشناسان و متخصصان مطالعه و یادگیری، بیدقتی در هنگام مطالعه و آزمون به دلایل زیر رخ میدهد:
عجله داشتن:
اصولاً در مواقعی که بخواهید کاری را در مدت زمان کوتاهی انجام بدهید دچار بی دقتی شده و به برخی از موارد مهم توجه نمی‌کنید؛ این مورد سر جلسه آزمون نیز رخ‌می‌دهد. عموماً داوطلبانی که در حل سؤالات یا خواندن سؤال عجله می‌کنند، از ضریب دقت بسیار پایینی برخوردار هستند.
برگشت‌های غیر ارادی چشم به عقب و سرگردانی چشم بین خطوط:
در هنگام مطالعه و یا آزمون بدون شک برای شما پیش آمده که خطوط کتاب را گم کرده و حتی گاهی چشم‌های شما چند کلمه عقب‌تر را نگاه کرده است.
وقتی توجه به طرز غیرارادی کاهش می یابد:
طبق تحقیقان صورت گرفته بیشترین بیدقتی در جلسه‌ی آزمون، مربوط به سؤالات ساده است. هنگامی که با یک سوال ساده در جلسه آزمون مواجه میشوید احساس موفقیت و رضایت درونی باعث میشود تا تصورکنید پاسخ دادن به این سؤال، بسیار ساده است؛ این فرآیند پیچیده‌ی ذهنی حتی گاهی سبب میشود تا سؤال بعدی را بخوانید. در اصل ضمیر ناخودآگاهتان با خود می‌گوید این سؤال که ساده بود، سؤال بعدی را هم حتماً می‌توانم پاسخ دهم؛ در این موقع است که میزان توجه شما به شدت کاهش می‌یابد.
روش‌های ذهنی افزایش دقت و کاهش بیدقتی
در هنگام رویارویی با پرسشهای ساده هوشیاری خود را افزایش بدهید!
مؤثرترین راه حل مقابله با کاهش غیرارادی توجه در هنگام حل سؤالات ساده ، افزایش هوشیاری در هنگام مواجه با سؤالات ساده است ؛کافی است هر وقت که سؤال ساده دیدید، حالات جسمانی‌تان تغییر کند چنان که با موضوع بسیار مهمی مواجه شدهاید ؛ چراکه در این لحظات، احتمال بیدقتی بسیار زیاد وجود دارد و شما در خطر آن قرار دارید.
استفاده از روش خط‌بر
توجه نکردن به جزئیات و هماهنگ نبودن سرعت چشم با ذهن از دیگر دلایل بیدقتی در مطالعه و آزمون است. بهترین راهکار برای مقابله با آن استفاده از روش خط‌بر است. در این روش، با حرکت دادن انگشت اشاره یا مداد خود زیر خطوطی که مطالعه میکنید، چشمان خود را نیز هماهنگ با آنها حرکت دهید. اگر چشمان شما با حرکت انگشت خط‌بر هماهنگنیست کتاب درسی خود را وارانه بگیرید و از اولین کلمه‌ی بالای صفحه، سمت راست شروع کنید و انگشت خط‌بر خود را از زیر خطوط حرکت دهید و سعی کنید چشمان خود را با آن هماهنگ کنید.
هدف از این تمرین، فقط هماهنگی چشم شما با انگشت خط‌بر است و نیازی به فهمیدن مطالب نیست.
موضوع بسیار مهم دیگری که معمولاً دانش آموزان به به آن توجهی نمی‌کنند خواندن کامل صورت سؤالات در آزمون‌ها و امتحانات میباشد.
- به خاطر داشته باشید که در هر امتحانی، فرصت برای خواندن سؤال برای ما در نظر گرفته شده است. معمولاً تصور ما بر این است که زمانی که ۱۰ سؤال با مدت زمان ۲۰ دقیقه به ما داده میشود یعنی برای پاسخگویی به هر سؤال، ۲دقیقه وقت در اختیار داریم در حالی‌که برای خواندن و پاسخ‌دادن به هر سؤال، ۲دقیقه وقت داریم.
- در امتحانات سعی‌کنید زیر کلمات مهم در صورت سؤال مثل : نیست، ندارد و … حتماً خط بکشید.
فعال باشید
- با افزایش سرعت مطالعه (حل کردن سؤال)، دقت بیشتر میشود تا زمانی‌که به ناحیه‌ی مطالعه فعال برسیم. پس از آن با افزایش سرعت، دقت کاهش یابد.
- علت بیدقتی در هنگام حل سؤالات ساده، مطالعه‌ی دروس عمومی و .. کاملاً به فعال‌نبودن ما، مربوط میشود.
- کافی است از تکنیک یادداشت برداری برای افزایش دقت از طریق فعال‌بودن استفاده کنیم؛ یعنی در آزمون با یادداشت‌کردن محاسبات و در هنگام مطالعه با یادداشت کردن کلمات و نکات کلیدی
وقت خود را تنظیم کنید
یکی دیگر از عوامل بیدقتی عجله است که برای مقابله با آن میتوانید در امتحانات وقت خود را با استفاده از تکنیک‌های مدیریت زمان تنظیم کرده و فقط به اندازه‌ی هردرس در آن وقت و انرژی بگذارید.
در هنگام مطالعه نیز در هدف‌گذاری هر زنگ مطالعه دقت کنید تا بر مبنای سرعت واقعی خود پیش‌بینی نمایید تا چقدر پیشروی میکنید؛
- اگر بیشتر از سرعت واقعی خود معین کنید قطعاً عجله خواهید کرد!
- اگر هم کمتر تعیین کنید قطعاً با فعال‌نبودن مطالعه، باز هم دچار بیدقتی خواهید شد.
- حتماً هر شب ۳۰ دقیقه به زدن تست زماندار(۱۰سؤال عمومی و ۱۰سؤال اختصاصی )اختصاص دهید، این کار تأثیر بسیار زیادی در کنترل بر زمان و درنتیجه کاهش بیدقتی شما خواهد داشت.
