تغییرات عاطفی در تمامی دختران در طی بلوغ اتفاق می افتد، اما برخی از تغییرات در طی بلوغ عاطفی دختران هیچ ارتباطی با شخصیت و دیدگاه آن ها ندارد. بسیاری از والدین نگران عدم کنترل عواطف و احساسات دخترشان در این دوران هستند. دختران با رسیدن به سن بلوغ نیاز به استقلال بیشتر و شناخت خود را دارند. اما اغلب والدین به دلیل خطرات تهدیدکننده، دخترشان را بیشتر از پیش محدود می کنند. این همان زمانی است که مشاجرات بالا گرفته و شکافی میان شما وفرزندتان ایجاد می شود. هم دختران نوجوان و هم والدین باید از تغییراتی که در طی بلوغ رخ می دهد آگاه باشند، تا بتوانند به طور مناسب تری به این تحولات پاسخ دهند.

تغییرات عاطفی در دختران نوجوان

تغییرات بیولوژیکی در سن بلوغ باعث تغییراتی در رفتار، شناخت و هیجان های دخترتان می شود. با ورود او به سن بلوغ، شباهت هایش با شما بیشتر شده و احساس می کند فردی بالغ است؛ در نتیجه به دنبال استقلال از شما می گردد و خواهان آزادی بیشتری است. برای مثال می خواهد تا اجازه دهید ساعات بیشتری در شب بیرون از خانه بماند، خودش به تنهایی در مورد مسائل زندگی اش که در گذشته تحت کنترل شما بودند تصمیم بگیرد، در واقع تمایل به خود مختاری افزایش پیدا می کند. برخی از تاثیرات بلوغ عاطفی دختران عبارتند از:

تغییر در طرز فکر: هر چه دختر شما بزرگتر می شود، درک او از دنیا و محیطش نیز رشد پیدا می کند. برای مثال تمایل دارد تجارب جدیدی داشته باشد.

خود را بهتر توصیف می کند: او راحت تر می توان احساسات ناراحتی و خوشحالی خود را تشخیص داده و با دیگران ارتباط برقرار کند.

بسیار احساسی می شوند: به دلیل تغییرات هورمونی همه چیز آزاردهنده تر و تاثیرگذارتر به چشمش می آید.

بسیار گریه می کند: به خاطر حساس شدن نسبت به تمام موضوعات، احتمال سپری کردن روزهای سخت به همراه گریه بیشتر می شود. 

احساس زنانگی بیشتر می شود: میل به رفتارهای دخترانه نسبت به قبل بیشتر می شود. مثلا بیشتر علاقه به استفاده از لوازم آرایش پیدا می کنند.

عدم اطمینان از خود: به دلیل تغییرات روحی و جسمی در دوران بلوغ، احتمال مقایسه خودشان با دیگران بیشتر شده و نارضایتی نسبت به خود پیدا می کنند.

بلوغ و بدخلقی های دختران نوجوان

خلق و هیجان های یک نوجوان متناسب با تعییر در فعالیت هایش نوسان پیدا می کند. یعنی ممکن است نوجوان در یک روز با دیدن دوستانش شاد شود هنگامی که سر کلاس است بی حوصله باشد و به دلیل سرزنش های والدین عصبانی شود. به طور کلی به نظر می رسد که نوجوانان نسبت به بزرگسالان و کودکان بدخلق تر می باشند و نوسان خلقی در نوجوانان بیشتر از بقیه گروه های سنی است. رابطه بین تغییرات هورمونی و خلق دختران هنگام بلوغ در اوایل بلوغ که سطح هورمون ها افزایش پیدا می کند شدت می یابد. افزایش سریع در تعدادی از هورمون ها (مانند تستوسترون، استروژن، آندروژن و آدرنال) که مربوط به دوران بلوغ است، ممکن است باعث افزایش بدخلقی و پرخاشگری در پسران و افسردگی در دختران می شود.  

عوامل موثر بر خلق دختر نوجوان

با این حال تغییرات خلق و خو در دختران نوجوان تا حد زیادی توسط عوامل محیطی تحت تاثیر قرار می گیرد. افزایش سریع هورمون ها در ابتدای بلوغ باعث خلق افسرده و اضطراب در دختران می شود اما شرایط زندگی با استرس زیاد مانند مشکلات موجود در خانواده، مدرسه و دوستان نقش مهم تری نسبت به تغییرات هورمونی در پایدار شدن افسردگی در دختران ایفا می کند. اگرچه افزایش سطح تستوسترون باعث پرخاشگری و سطح پایین آن باعث افسردگی می شود با این حال این مشکلات در دخترانی که از حمایت خانوادگی برخوردار هستند و رابطه صمیمی بین اعضای آن وجود دارد کمتر دیده می شود.

تاثیر تغییرات جسمی بلوغ در دختران

اغلب نوجوانان دختر نسبت به تغییرات بیولوژیکی که به واسطه بلوغ جنسی دختران اتفاق می افتد به خصوص خصوصیت جنسیتی ثانویه واکنش مثبتی از خود نشان می دهد. به عنوان مثال اغلب دختران نسبت به رشد سینه های خود احساس مثبتی دارند؛ چرا که با شروع این تغییرات دیگر خود را یک فرد بزرگسال می دانند.

به دلیل افزایش آگاهی که دختران در مورد قاعدگی از طریق خانواده، مدرسه و دوستان کسب می کنند، واکنش دختران نسبت به گذشته چندان منفی نیست. معمولا دخترانی که دارای مادرانی حمایت کننده هستند با آگاهی بیشتری با این مسئله مواجهه می شوند، پس با آن به عنوان اتفاقی مثبت یاد می کنند. نگرش منفی دختر نسبت به اولین قاعدگی ممکن است باعث ناراحتی و اضطراب زیادی در او شود و معمولا دخترانی که پیش از اولین قاعدگی تصور منفی از آن داشتند، به هنگام قاعدگی شرایط سخت تری را تجربه می کنند. به خصوص در مورد دخترانی که رابطه صمیمی با مادر خود ندارند که بتوانند درباره این موضوع با او صحبت کنند.

تاثیر بلوغ عاطفی دختران بر روابط خانوادگی

با ورود فرد از کودکی به دوران بلوغ، فاصله عاطفی بین دخترتان و شما افزایش می یابد. به طوری که تضادها، مشاجرات و اختلافات شدت می یابد. چون معمولا دختران روابط نزدیک تری با والدین خود دارند این تغییرات بارزتر هستند. بنابراین خانواده دورانی از تضاد و تنش را به هنگام بلوغ عاطفی دختران شان تجربه می کنند. بنابراین مدت زمانی طول می کشد تا دختر و خانواده اش به یک حالت تعادل برسد. در واقع تمایل به استقلال و خودمختاری باعث ایجاد اختلافات بین شما و دخترتان می شود.

بلوغ دختران و تاثیر جامعه

احساس دختران نسبت به تغییراتی که بلوغ عاطفی در آن ها ایجاد می کند توسط محیط بزرگتری یعنی جامعه نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و باعث می شود آن ها نسبت به ظاهر، اندام و جذابیت خود نگران باشند. تغییرات ظاهری که به دنبال بلوغ در دختر نوجوان ایجاد می شود علاوه بر تغییرات رفتاری که در او ایجاد می کند رفتار دیگران با وی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

به عنوان مثال ممکن است یک دختر نوجوان متوجه شود که توجه پسران نسبت به او بیشتر شده است. این افزایش توجه باعث ایجاد اضطراب در او می شود و نسبت به این که چطور به این توجهات واکنش نشان دهد، گیج می شود، مخصوصا اگر آمادگی لازم را کسب نکرده باشد. این توجهات و تمایل دختران برای برقراری رابطه با پسرها می تواند به مشغله ذهنی در آن ها نیز منجر شود چون باید تصمیم بگیرند چگونه در مواجهه با این موقعیت ها رفتار کنند مسائلی که پیش از آن کمتر برایش اتفاق می افتاد.

بلوغ و اعتماد به نفس

اگرچه بلوغ می تواند باعث افزایش استرس و پیامدهای نامطلوب همراه آن شود با این حال تاثیر بلوغ بر روی عملکرد روانی دختر تا حد زیادی تری نسبت به پسران تحت تأثیر شرایط محیطی است. در جوامعی که  لاغری را ملاک زیبایی می دانند، نارضایتی دختران نسبت به اندام و نگرانی از افزایش وزن بدن بیشتر دیده می شود. این افکار باعث ایجاد اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی می شوند، همچنین احتمال ابتلا به افسردگی در آن ها بیشتر شود.

چگونه اثرات منفی بلوغ دختران را کاهش دهیم؟

رابطه شما به عنوان والد با دخترتان اهمیت ویژه ای دارد. با آگاهی از تغییرات فکری و خواسته های فرزندتان بهتر می توانید با او تعامل کرده و از مشاجرات جلوگیری کنید. دخترتان را نیز از تغییراتی که در حال رخ دادن است آگاه کنید. چگونه سپری کردن این دوران در آینده او و تصمیماتی که در ارتباط با جنس مخالف می گیرد تاثیر گذار است. بنابراین نادیده گرفتن نیازهای عاطفی دختران به او آسیب خواهد زد. اگر سبک تربیتی و ارتباطی شما ناموثر باشد، در دوران بلوغ نتایج منفی آن را بیشتر خواهید دید. کسب آگاهی و استفاده از دانش افراد با تجربه نیز به رابطه شما با دخترتان کمک می کند. 

شما می توانید برای این منظور از یک بزرگتر در خانواده که تجربه ای مشابه شما را دارد صحبت کنید. استفاده از تجارب او به شما این امکان را می دهد تا بهتر بتوانید علت ناراحتی ها را درک کنید. اما همیشه استفاده از تجارب دیگران مشکل را حل نمی کند. چرا که احتمال دارد دخترتان از دخالت دیگران آزرده تر شده و از شما بیشتر فاصله بگیرد. در این شرایط بهتر است با مشاوره خانواده به عنوان فردی بی طرف و متخصص در این زمینه همراه شوید. مشاوره این امکان را می دهد که دخترتان هم در جریان مسائل قرار گرفته و در جهت حل مسائل قدم بردارد.