مهندسی نساجی | textile engineering|معرفی رشته مهندسی نساجی |بازار کار مهندسی نساجی
صنعت نساجی برای تهیه لباس و پوشاک و محافظت بشر از خود در مقابل سرما و گرما به وجود آمد. امروزه نه تنها انواع پوشاک و فرش و موکت را به یاری صنعت نساجی تولید میشود، بلکه برای ساخت ترمز ماشین، شریانهای مصنوعی، جاده‌ها، هواپیما‌ها و سایت‌های فضایی به منسوجات نیاز است.
نساجی در حال حاضر صنعتی بسیار گسترده و پیچیده است که اداره آن نیاز به تخصص و تحصیلات دانشگاهی دارد، تخصصی که در رشته مهندسی نساجی می‌توان به آن دست یافت.
این صنعت شامل بخش‌های مختلفی میشود که از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های ریسندگی (تولید نخ‌های مختلف)، بافندگی (تولید انواع پارچه)، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانه‌های تکمیل‌کننده این کالاها مثل رنگرزی، چاپ و کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلی‌پروپیلن اشاره کرد.
مهندسی نساجی رشته‌ای است که دانش و توانایی لازم را برای اداره بخش‌های مختلف این صنعت به دانشجویان می‌دهد.
این رشته دارای سه گرایش تکنولوژی نساجی و شیمی نساجی و علوم الیاف و پوشاک است.
رشته مهندسی نساجی از زیرگروه‌های۱ گروه آزمایشی ریاضی و فنی است و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته عبارت است:
ریاضی:۴ | فیزیک:۳ | شیمی:۲ |
دروس این دوره شامل دروس نظری، عملی، آزمایشگاهی و کارگاهی است و همچنین ۴ واحد کارآموزی است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف مهندسی نساجی
ریاضی عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی، محاسبات عددی
- بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است.
گرایش تکنولوژی نساجی
دانشجوی تکنولوژی نساجی نحوه تولید نخ، پارچه، قالی و موکت را مطالعه کرده و آموزش می‌بیند و تا حدودی با طراحی ماشین‌آلات نساجی و قطعات مختلف آنها آشنا می‌گردد. همچنین با شیوه‌های ریسندگی نخ‌ها، مقدمات بافندگی و بافندگی آشنا میشود و برای شناخت دستگاه‌های نساجی دروسی در ارتباط با علم مکانیک می‌گذراند.
- در گرایش تکنولوژی نساجی بحث شناخت قطعات ماشین و روش ساخت آنها مطرح است. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید در دروس فیزیک و مکانیک قوی باشد.
دروس تخصصی گرایش تکنولوژی نساجی
کارگاه جوشکاری، اصول ساختمانی مواد پلیمری، استاتیک، نقشه‌کشی صنعتی، ترمودینامیک عمومی، کارگاه ماشین‌ابزار، علوم الیاف، مقاومت مصالح، دینامیک عمومی، کارگاه ریخته‌گری، فیزیک الیاف، بافندگی حلقوی، ریسندگی، طراحی‌ماشین ، مبانی مهندسی برق، کفپوش‌های ماشینی، مقدمات بافندگی، ریسندگی نخ‌های یکسره، تکنیک بافت پارچه، ریسندگی الیاف بلند، کارگاه ریسندگی الیاف بلند، ریسندگی مدرن، کنترل کیفیت آماری، تجزیه فنی بافت پارچه، طرح و محاسبه کارخانه، رنگرزی، چاپ و تکمیل
گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف
دانشجوی گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف با طرز تهیه الیاف و نحوه کاربرد مواد شیمیایی در صنایع نساجی آشنا می‌گردد.
- دانشجوی گرایش شیمی نساجی باید در درس شیمی قوی باشد.
دروس تخصصی گرایش نساجی و علوم الیاف
نقشه‌کشی صنعتی، ترمودینامیک کاربردی، استاتیک و مقاومت مصالح، شیمی پلیمر، کارگاه جوشکاری، شیمی تجزیه، علوم الیاف، مبانی مهندسی برق،کارگاه ماشین‌ابزار، اصول مهندسی شیمی، مکانیک سیالات، آزمایشگاه شناسائی الیاف و مواد نساجی، کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی، تکمیل کالای نساجی، ساختمان فیزیکی الیاف، رنگرزی الیاف طبیعی، منسوجات بی‌بافت، اصول شیمی رنگ و مواد واسطه، رنگرزی الیاف مصنوعی، شیمی الیاف طبیعی، فیزیک الیاف، مبانی برق و الکترونیک، اصول تکنولوژی رنگ، تکنیک‌های رنگرزی چاپ و تکمیل، تکسچرایزینگ، تکنولوژی تولید الیاف، آزمایشگاه کنترل کیفیت کالای تکمیل‌شده
گرایش پوشاک
خودش فعالیت نماید؛ کاری که با توجه به اینکه در ابتدای کار سرمایه نسبتاً کمی می‌خواهد، ارزش افزوده بسیاری دارد.
امروزه که تولید پوشاک به سمت صنعتی شدن پیش رفته و کارخانجات بزرگ تولید پوشاک دایر شده است، نیاز به متخصصان پوشاک بسیار احساس می شود.
متخصص گرایش پوشاک باید بتواند خطوط تولید پوشاک را طراحی کرده و نحوه دوخت و اتصال قطعات لباس ها را تعیین کند.
در تعیین زمانبندی و طراحی خط تولید هر نوع پوشاک باید طوری عمل کند که هیچ دستگاهی در هیچ زمانی بدون استفاده و بیکار باقی نماند.
او باید تعداد دستگاه های لازم و موجود برای دوخت هر قطعه از لباس را تعیین کند تا حداکثر استفاده از دستگاهها به عمل آید.
دانشجویان این گرایش باید در دروس ریاضی، فیزیک و مکانیک قوی بوده و توانایی تحلیلی و مدیریتی خوبی نیز دارا باشند.
دروس تخصصی گرایش پوشاک
شیمی آلی، نقشه‌کشی صنعتی، ریاضیات مهندسی، انواع پارچه، مبانی مهندسی برق، فیزیک الیاف، تکنولوژی نساجی، تکنیک و تجزیه فنی بافت، مکاترونیک، تکمیل کالای نساجی، فرآیندهای رنگرزی و چاپ، کنترل کیفیت آماری، کنترل کیفیت پوشاک، کاربرد کامپیوتر در پوشاک، اصول حسابداری و هزینه‌یابی، کنترل رنگ در پوشاک، صنعت پوشاک در جهان، مکانیک ساختمانی نخ و پارچه، اصول طراحی پوشاک، کارگاه اصول طراحی پوشاک، اصول برش و دوخت، مدیریت تولید پوشاک، طرح و محاسبه کارخانه پوشاک، تکنولوژی دوزندگی، ایجاد مشاغل کوچک، دینامیک پارچه / ماشین، منسوجات بی‌بافت، تاریخ لباس در ایران، قوانین کار و روابط صنعتی
توانایی‌های لازم برای رشته مهندسی نساجی
– توان تجزیه و تحلیل مناسب
– دقت زیاد و توجه به جزئیات
– مهارت مدیریت و سازماندهی (چون بسیاری از مهندسان نساجی مسئولیت مدیریت و کنترل بخشی از کارخانه از جمله بخش تولید یا کنترل کیفیت را بر عهده دارند)
– توان انجام کار تیمی
– قوی بودن در دروس ریاضی، فیزیک، مکانیک و شیمی (با توجه به نوع تخصص)
– در کل فارغ‌التحصیل این رشته باید توانایی کار با نیروی زیاد را داشته و به کار با ماشین‌آلات صنعتی نیز علاقه‌مند باشد.
بازار کار
صنعت نساجی بعد از نفت، بزرگترین صنعت کشور است و به دلیل تنوع خود، بازار جذب وسیعی دارد.
یک مهندس نساجی می‌تواند در کارخانجات نساجی با عنوان‌های زیر به فعالیت بپردازد:
مدیر عامل، رئیس کارخانه، مدیر تولید، مدیر بازرگانی، مدیر مهندسی صنعتی، مشاور کارخانه (مشاور در امور مختلف مانند خرید خط تولید، طراحی خط تولید، تولید جنس جدید، رفع اشکالات پیش‌آمده در خط تولید، خرید ماشین‌آلات و بررسی افزایش انعطاف‌پذیری آنها) یا با بخش نساجی مؤسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع، بخش نساجی وزارت کار، بخش نساجی وزارت دادگستری و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی همکاری نماید.
توانایی های فارغ التحصیلان رشته مهندسی نساجی
– کسب توانایی بهره‌برداری از واحدهای تولیدی صنایع ریسندگی، بافندگی، تریکو بافی، موکت، قالی‌بافی و کارخانجات تبدیل الیاف و سنتیک
– حفاظت از امکانات موجود و بهره‌برداری در شرایط مناسب فنی و اقتصادی و رفع اشکالات و معایب
– مطابقت دادن شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا و برنامه‌ریزی تولید در صنایع مربوط از نظر کیفی و کمی
– توانایی ساخت قطعات و ماشین‌آلات نساجی و مدرنیزه کردن ماشینهای قدیمی نساجی
رشته های مشابه مهندسی نساجی
گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف ارتباطاتی با رشته مهندسی پلیمر و همچنین دیگر گرایش این رشته تکنولوژی نساجی دارد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته مهندسی نساجی
امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارد.
گرایش های رشته مهندسی نساجی و عناوین دروس امتحانی در مقطع کارشناسی ارشد براساس دفترچه سراسری۱۳۹۸
گرایش های رشته مهندسی نساجی و عناوین دروس امتحانی در مقطع دکتری براساس دفترچه سراسری۱۳۹۸
