مهندسی صنایع غذایی – food industry engineering
مهندسی صنایع غذایی یکی از گرایش های مهندسی شیمی است و یک رشته چند رشت های است که ترکیبی از میکروب شناسی، علوم کاربردی فیزیکی و شیمی برا ی صنایع غذایی و صنایع وابسته است.
مهندسی صنایع غذایی شامل استفاده از مهندسی کشاورزی، مهندسی مکانیک و اصول شیمیایی در مواد غذایی می باشد. مهندسان صنایع غذایی انتقال دانش فنی را برای تولید و تجاری سازی مواد غذایی و خدمات ضروری می دانند.
مهندسی شیمی گرایش مهندسی صنایع غذایی، علوم مهندسی جدید را برای طراحی دستگاه ها، خطوط فرآیند و واحدهای تولید مواد غذایی بکار می گیرد.
این رشته جنبه های تئوری و عملی طراحی که شامل طراحی هر یک از واحدهای فرآیند، طراحی خطوط مختلف آماده سازی، فرآوری و بسته بندی مواد غذائی و همچنین طراحی کارخانجات تولیدی صنایع غذائی است را مورد توجه قرار می دهد.
یکی از کاربردهای مهندسی شیمی در تولید مواد غذایی و بخش‌های صنایع غذایی مانند میکروبیولوژی غذا، شیمی غذا و کنترل کیفی صنایع غذایی است. برای مثال در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها، مواد غذایی بیشتر به حالت کنسرو وجود دارد.
که تهیه این کنسروها با حفظ اصول ایمنی و بهداشتی نیاز به یکسری محاسبات دارد که این محاسبات توسط یک مهندس شیمی صنایع غذایی انجام می‌گیرد. همچنین طراحی دستگاه‌هایی که فرآیند خشک کردن را انجام می‌دهند مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه می‌شود و طراحی دستگاه‌های استریلیزه، پاستوریزه و منجمدکننده برعهده متخصصین همین رشته است.
حوزه کاری متخصص صنایع غذایی که در حوزه مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی تخصص دارد، طراحی هر یک از واحدهای فرآیند تولید، طراحی خطوط مختلف آماده سازی، فرآوری و بسته بندی مواد غذائی و همچنین طراحی کارخانجات تولیدی صنایع غذائی می باشد. او با توجه به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، میکروبیولوژی، تغذیه ای و بهداشتی مواد غذائی به طراحی یا ایجاد واحدهای تولید پرداخته و مشکلات خطوط تولیدی صنایع غذائی را رفع می نماید.
رشته مهندسی صنایع غذایی از زیرگروه های ۱ گروه آزمایشی ریاضی و فنی است و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته عبارت است:
| ریاضی:۴ | فیزیک:۳ | شیمی:۲ |
دروس اصلی رشته مهندسی صنایع غذایی:
ترمودینامیک، پدیده های انتقال (مکانیک سیالات، انتقال حرارت و انتقال جرم)، عملیات واحد، طراحی راکتورهای شیمیایی و کنترل فرآیند
توانایی‌های لازم:
فیزیک، شیمی و ریاضیات برای فهم و طراحی محصولات و عملیات در مهندسی صنایع غذایی اساسی هستند.
وظایف کارشناس و مهندس صنایع غذایی:
کنترل بهداشت محیط کارخانه و کارگران
کنترل کیفیت محصول و تطابق آن با استانداردهای موجود
طراحی یا تدریس در ارتباط با ایجاد واحدهای تولید
کمک در رفع مشکلات خطوط تولیدی صنایع غذایی
انجام دادن آزمایش‌های مختلف و کنترل کیفی صنایع غذایی
طراحی دستگاه‌هایی که فرایند خشک کردن را انجام می دهند (مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه می‌شود)
طراحی دستگاه های استریلیزه، پاستوریزه و منجمدکننده
نظارت بر همه مراحل تولید، از تهیه مواد اولیه تا بسته‌بندی و توزیع کالا
تایید تمام واردات (با نظر مسئول فنی) و تایید اداره کل نظارت
انجام دادن فعالیت‌های تحقیقاتی برای بهبود کیفیت تولیدات غذایی
ساخت محصولات جدید، افزایش تولید، و کاهش ضایعات
بسته بندی و ارائه مشاوره علمی به واحدهای تولیدی
همکاری با گروه طراحی توسعه (مهندسان صنایع، مکانیک، برق و … ) برای طراحی دستگاه
بازار کار رشته مهندسی صنایع غذایی:
فارغ التحصیل این رشته می‌تواند در کارخانه‌های تولید مواد غذایی یا داروسازی فعالیت کند. در عین حال، زمینۀ اشغال متخصصان این رشته در کارخانه‌ها (آزمایشگاه و خط تولید) فراهم است.
همچنین مهندسان یا محققان صنایع غذایی ایران یا موسسات تحقیقاتی وابسته کسانی هستند که در این رشته تحصیل کرده‌اند.
مدیریت تولید کارخانه ها، مسئولیت فنی، مسئولیت آزمایشگاه‌ها و … از جمله مشاغلی هستند که بر عهده این افراد قرار می‌گیرد.
مهندسان شیمی در مکان‌هایی بسیار تمیز و پاکیزه که از نظر نور و صدا شرایط مناسبی دارد، مشغول به کارند.
آنها با کارگرهای کارخانه ومدیر، بازرس‌های وزارت بهداشت و استاندارد، مهندسان صنایع، مکانیک و غیره در ارتباط‌اند.
مهندس صنایع غذایی می‌تواند با استفاده از سرمایه شخصی زیاد یا شراکت با افرادی که سرمایه مورد نیاز را دارند، واحد تولید خصوصی راه‌اندازی کند.
عناوین دروس امتحانی مجموعه مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی ارشد براساس دفترچه سراسری ۱۳۹۸
عناوین دروس امتحانی مجموعه مهندسی شیمی در مقطع دکتری براساس دفترچه سراسری ۱۳۹۸
