تسطیح و تهیه زمین، کاشت، داشت، برداشت و نگهداری محصولات زراعی و باغی و دامی نیازمند به ماشین آلات مختلف و متعددی است که کاربرد آنها نیروی انسانی در مقطع کاردانی ماشینهای کشاورزی صورت می گیرد. این نیروی انسانی خلاء موجود بین زارعین و مهندسین ماشینهای کشاورزی را پر می کند.
تعریف و هدف:
انجام کارهای زراعی در مزرعه و باغ بوسیله ماشینهای صورت می گیرد که آموزش و کاربرد این ماشینها و نگهداری و سرویس آنها موضوعات دروس این رشته را تشکیل می دهند. در این رشته افرادی تربیت می شوند که بتوانند بطور علمی ماشینهای کشاورزی را بکار ببرند و از آنها نگهداری کنند.
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در موارد زیر نقش و توانایی داشته باشند:
– کاربرد ماشینهای مختلف کشاورزی و نگاهداری از آنها
– کمک به مهندسین در اجرای مکانیزاسیون کشاورزی یک ناحیه
– اجرا پروژه های تحقیقاتی زیر نظر مهندسین مربوطه
دوستان عزیز افزایش جمعیت و ضایعات فراوانی که در اثر کشاورزی سنتی به محصولات وارد می کند مانند علم پزشکی ، رشته کشاورزی نیز از مهندسی کمک گرفت تا بتواند بهره برداری بهتر را با استفاده از ماشین های کشاورزی عملی کند. ماشین های کشاورزی امروزه هر کاری را که انسان می کند انجام می دهند. هدف از برگزاری این گرایش، تربیت نیروی انسانی متخصصی است که با همکاری و مشارکت کارشناسی ماشینهای کشاورزی در موارد زیر ایفای نقش نماید.
الف) افزایش توان صنعت ملی با تقویت و توسعه نیروی انسانی متخصص مورد نیاز تکنولوژی ساخت و تولید ماشینهای کشاورزی
ب) صرفه جویی در هزینه های ملی یا انجام بهینه نوسازی تعمیر و نصب ماشینهای کشاورزی و کاهش هزینه نهاده های مصرفی ماشینهای کشاورزی
ج) صرفه جویی در هزینه های ملی در فرآیند واردات و تولید ماشینهای کشاورزی با ارزیابی و انجام آزمایشهای مکانیکی اجزاء و قطعات ماشینهای کشاورزی
د) بهبود گردش امور و افزایش راندمان کار با تکمیل ساختار اجرایی در بخش خدمات فنی ( مکانیکی ) ماشینهای کشاورزی
ه) ارتقاء دانش ساخت ماشینهای کشاورزی در فرآیند ساخت و تولید با انتقال تجارب تعمیراتی گردآوری شده توسط تکنیسین ها به سازندگان
و) ارتقاء فرهنگ محیط شغلی ( رابطه انسانی ) با ایجاد رابطه صحیح و اصولی اداری بین کارکنان.
ز) ارتقاء فرهنگ ایمنی محیط شغلی ) بهداشت، محیط زیست و اصول ایمنی ) با اعمال و نظارت کارکنان در حد مطلوب و مورد انتظار.
ح) احبای مراکز مجهز تعمیر ماشینهای کشاورزی
گرایش مکانیسین ماشینهای کشاورزی
هدف از تربیت تکنیسین فنی مکانیسین ماشینهای کشاورزی ایجاد توانایی های نظری و عملی برای بهینه کردن تکنولوژی ساخت و تولید و نوسازی ماشینهای کشاورزی کشور است.
تکنیسین ذیربط عملاً قادر خواهد بود در موارد ذیل با کارشناس مربوطه همکاری نماید:
الف) نقشه خوانی و نقشه کشی قطعات و مکانیزمهای ماشینهای کشاورزی
ب) شناسایی و تفکیک مواد ساختمانی ماشینهای کشاورزی
ج) مراحل ساخت و تولید ماشینهای کشاورزی
د) تشخیص معایب و نوسازی و سرویس ماشینهای کشاورزی
ه) نصب و راه اندازی ماشینهای کشاورزی
و) برنامه ریزی اجرایی عملیات و ارزیابی کمی و کیفی عملیات انجام شده
ز) تجهیز و سرپرستی کارگاه ماشینهای کشاورزی
ح) درک سفارشات دفتر کارشناسی و تنظیم دستور العملهای متناسب برای حوزه عملیاتی
د) تست و ارزیابی مقاومت و قدرت عملیاتی ماشینهای کشاورزی
ذ) محاسبات فنی و ترجمه متون فنی
ر) رعایت و سفارش نکات ایمنی فردی و عمومی
نقش و توانایی فارغ التحصیلان (وظایف(
فارغ التحصیلان گرایش مکانیسین ماشینهای کشاورزی توانمندی های مهارتی زیر را کسب نموده اند:
• پیاده کردن سیستم ها، دستگاهها و قطعات ماشینهای کشاورزی
• سوارکردن سیستم ها، دستگاهها و قطعات ماشینهای کشاورزی
• تفکیک و تجزیه قطعات ماشینهای کشاورزی
• بستن قطعات ماشینهای کشاورزی
• تنظیمات
• عیب یابی
• بازسازی ) تعمیر (
• مونتاژ و نصب و راه اندازی
• انتخاب و کاربرد ابزار مناسب عملیات
• ساخت قطعات با دست یا ماشین
• آزمایش قطعه و ماشین
• مقایسه فنی
• ارزیابی ماشین
• تحلیل مکانیزمهای ماشینی
• انتقال ماشینهای کشاورزی
• تفکیک مواد ساختمانی ماشینهای کشاورزی
• تشخیص شرایط کاربرد ماشینهای کشاورزی
• محاسبات فنی مطالعه و درک متون فنی
• ترجمه متون فنی
• استفاده از کیت دستور العمل و جداول راهنمای ماشین
• زمان سنجی
• حسابداری
• سرپرستی
• انبارداری
• نقشه خوانی و نقشه کشی قطعات و مکانیزمها
• استفاده از تجهیزات و وسایل ایمنی قرارگاه
• تنظیم و هماهنگی تجهیزات کارگاه
• تشخیص نکات ایمنی در کارگاه
• جمع آوری کاتالوگهای سرویس، تعمیر، مونتاژ و سفارش قطعات ماشینهای کشاورزی
• انتخاب و کاربرد ابزارها و اندازه گیری های مناسب با نوع عملیات
• نقشه خوانی و نقشه کشی قطعات و مکانیزمهای ماشینهای کشاورزی
• مشارکت در ارزیابی و تست ماشینهای کشاورزی
• عیب یابی، بازسازی (تعمیر)، نصب، راه اندازی و سرویس ماشینهای کشاورزی
• مشارکت در کنترل کیفی و کمی عملیات بازسازی، نصب و راه اندازی و سرویس ماشینهای کشاورزی
• مشارکت در پروسه ساخت و تولید قطعات و ماشینهای کشاورزی
• مشارکت در محاسبات فنی و انتخاب مواد ساختمانی ماشینهای کشاورزی
• مشارکت در تجهیز و تنظم و هماهنگی تجهیزات کارگاه ماشینهای کشاورزی
• مسئولیت تعمیرگاههای ماشینهای کشاورزی
• همکاری با تکنیسین مکانیزاسیون کشاورزی
• اجرای مقررات ایمنی فردی و عمومی
• گردآوری و انتقال تجارب تعمیراتی به نحو مقتضی به سازندگان ماشینهای کشاورزی
طول دوره و شکل نظام
دوره کاردان مکانیسین ماشینهای کشاورزی ۲ سال است و برنامه های درسی آن در ۴ نیمسال برنامه ریزی شده و اجرا خواهد شد. برنامه های درسی این دوره به صورت پیوسته برنامه ریزی شده است.
ارزش هر واحد نظری ۱۷ ساعت و هر واحد عملی ۲ تا ۳ برابر ساعت واحد نظری می باشد و دانشجویان با گذراندن ۷۰ واحد به اخذ درجه کاردانی در گرایش مربوطه نائل می شوند.
عناوین مشاغل منتخب در مکانیسین ماشینهای کشاورزی
ردیف عنوان شغل
۱ – مکانیسین تراکتور
۲ – مکانیسین ماشینهای کشاورزی
۳ – مکانیسین کمباین
۴ – مکانیسین ماشینهای سم پاش
۵ – مکانیسین و نصاب پمپ های آبیاری
۶ – سرویس کار تراکتور و ماشینهای کشاورزی
۷ – متصدی تعمیرگاه تراکتور و ماشینهای کشاورزی
۸ – مکانیسین و نصاب ماشینهای کشاورزی
۹ – عامل تعمیر و فروش و سرویس ماشینهای کشاورزی
۱۰ – استاد کار آموزش تعمیرات و ماشینهای کشاورزی
۱۱ – تکنسین مکانیک تراکتور و ماشینهای کشاورزی
مشاغل فارغ التحصیلان
• ) تکنیسین موتورهای احتراقی ) بنزینی – دیزلی ) ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین سیستم های موتورهای احتراقی ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین سیستم های انتقال قدرت و کنترل و هدایت و تعلیق تراکتور و ماشینهای خودگردان کشاورزی
• ) تکنیسین بازسازی ( تعمیر ) ماشینهای امور زراعی و باغی
• ) تکنیسین بازسازی ( تعمیر ماشینهای دامپروری )
• ) تکنیسین بازسازی ( تعمیر ) ماشینهای بهره برداری از جنگل و مرتع
• ) تکنیسین بازسازی ( تعمیر ) ماشینهای فرآوری محصولات کشاورزی
• ) تکنیسین خط مونتاژ ماشینهای کشاورزی کارخانجات تولید ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین نصب و راه اندازی ماشینهای آبیاری
• ) تکنیسین نصب و راه اندازی ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین آزمایش و ارزیابی ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین آموزش مکانیک ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین مسئول کارگاه ماشینهای کشاورزی
• ) تکنیسین نقشه کشی و بررسی و محاسبات فنی ماشینهای کشاورزی
درجهت تأمین نیاز غذایی بشر، کشاورزی سنتی و به ارث رسیده از پدران کشاورزان در این جهان صنعتی جایگاهی ندارد. لذا به منظور تسریع در عملیات کاشت، داشت و برداشت نیاز به مکانیزه شدن کشاورزی از واجبات است. دراین راستا نیاز است ماشینهای متعددی در امر کشاورزی طراحی و ساخته شود.
هنرجویان این رشته با طراحی ساخت و عمدتاً بکارگیری ماشینهای کشاورزی آشنا میشوند. که این ماشینها را میتوان به سه گروه ماشینهای کاشت، ماشینهای داشت و ماشینهای برداشت تقسیم کرد.
زمینههای شغلی
رانندگی ماشینهای کشاورزی (تراکتور، کمباین و …)
تعمیرکار ماشینهای کشاورزی
دستیار کارشناس ماشینهای کشاورزی
اشتغال در تعمیرگاههای ماشینآلات
اشتغال در کشت و صنعتها
اشتغال در بنگاه توسعه ماشینهای کشاورزی
اشتغال در شرکتهای تعاونی تولید محصولات کشاورزی
اشتغال در بخش خصوصی
و …