فیزیک یازدهم و سوم دبیرستان رشته تجربی
نقد ظاهری کتاب فیزیک دهم-رشته علوم تجربی
کتاب فیزیک سال یازدهم رشته تجربی دارای ۱۳۶ صفحه است که شامل درسنامه و تمرین است. این کتاب از ۴ فصل تشکیل شده که سرفصل ها و مباحث مرتبط با هرفصل در جدول زیر آمده است:
فصل ۱: الکتریسیته ساکن
۱-۱ بار الکتریکی
۱-۲ پایستگی و کوانتیده بودن بار الکتریکی
۱-۳ قانون کولن
۱-۴ میدان الکتریکی
۱-۵ میدان الکتریکی حاصل از یک ذره باردار
۱-۶ خطوط میدان الکتریکی
۱-۷ انرژی پتانسیل الکتریکی
۱-۸ پتانسیل الکتریکی
۱-۹ میدان الکتریکی در داخل رسانا
۱-۱۰ خازن
۱-۱۱ خازن با دی الکتریک
۱-۱۲ انرژی خازن
پرسش ها و مساله های فصل ۱
فصل۲: جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم ۲-۱ جریان الکتریکی
۲-۲ مقاومت الکتریکی و قانون اهم
۲-۳ عوامل موثر بر مقاومت الکتریکی
۲-۴ نیروی محرکه الکتریکی و مدارها
۲-۵ توان در مدارهای الکتریکی
۲-۶ ترکیب مقاومت ها
پرسش ها و مساله های فصل ۲
فصل۳: مغناطیس
۳-۱ مغناطیس و قطب های مغناطیسی
۳-۲ میدان مغناطیسی
۳-۳ نیروی مغناطیسی وارد بر ذره باردار متحرک در میدان مغناطیسی
۳-۴ نیروی مغناطیسی وارد بر سیم حامل جریان
۳-۵ میدان مغناطیسی حاصل از جریان الکتریکی
۳-۶ ویژگی های مغناطیسی مواد
پرسش ها و مساله های فصل ۳
فصل۴: القای الکترومغناطیسی و جریان متناوب
۴-۱ پدیده القای الکترومغناطیسی
۴-۲ قانون القای الکترومغناطیسی فاراده
۴-۳ قانون لنز
۴-۴ القاگرها
۴-۵ جریان متناوب
پرسش ها و مساله های فصل ۴
دراین کتاب از اشکال، تصاویر و جداول زیادی استفاده شده که نشان دهنده این مطلب است که این کتاب به سمت مفهوم گرایش دارد. در هر فصل ازاین کتاب عناوینی مانند خوب است بدانید، فعالیت، توجه، پرسش، تمرین، مثال، فناوری و کاربرد، آزمایش، مثال مفهومی و درنهایت مسائل آخر فصل می باشد. هریک از این بخش ها با رنگی متفاوت نشان داده شده است تا تفکیک بخش ها به خوبی از لحاظ بصری نمایان باشد. رنگ صفحات مساله های آخر هر فصل نیز متفاوت با دیگر صفحات می باشد.
نقد محتوایی کتاب فیزیک دهم-رشته علوم تجربی
فصل اول
بخش ۱، بار الکتریکی
این بخش به تعربف بار الکتریکی و انواع آن و هم چنین یکای آن می پردازد.
بخش ۲، پایستگی و کوانتیده بودن بار الکتریکی
در بخش ۲ به موارد زیر پرداخته می شود: باربنیادی، الکترون و پروتون، جدول سری الکتریسیته مالشی و سپس دو اصل بارهای الکتریکی یعنی اصل پایستگی بار و کوانتیده بودن بار مطرح می شود.
بخش ۳، قانون کولن
در این قسمت اصل کولون به طور مفصل توضیح داده شده و پس از آن برایند نیروهای الکتریکی همراه با مثال های و تمرین هایی آورده شده است.
بخش ۴، میدان الکتریکی
این بخش به شرح میدان الکتریکی همراه با فرمول آن می پردازد و درلابلای آن توضیحات مربوط به بار آزمون داده شده است.
بخش ۵، میدان الکتریکی حاصل از یک ذره باردار
طریقه محاسبه میدان الکتریکی ناشی از ذره ای با بار q دراین بخش آموزش داده می شود. مولد وان دوگراف نیز در ادامه این بخش در غالب مثالی آورده شده است. در بخش برایند میدان های الکتریکی بیان می شود که برای یافتن میدان الکتریکی خالص حاصل از چند ذره باردار در نقطه ای از فضا باید نخست میدان الکتریکی ناشی از هر ذرّه را در آن نقطه به دست آورد و سپس این میدان ها را به صورت برداری با یکدیگر جمع کرد
بخش ۶، خطوط میدان الکتریکی
برای مجسم کردن میدان الکتریکی در فضای اطراف اجسام باردار از خط های جهت داری موسوم به خطوط میدان الکتریکی استفاده شده است که این بخش به تفضیل به بیان این موضوع می پردازد سپس به تعریف میدان الکتریکی یکنواخت اشاره دارد.
بخش ۷، انرژی پتانسیل الکتریکی
انرژی پتانسیل الکتریکی کاری است که انجام میدهیم تا دو بار همنام را با سرعت ثابت به هم نزدیک کنیم ، یا دو بار ناهمنام را با سرعت ثابت از هم دور کنیم .درقالب مثال و تمارینی این مطلب توضیح داده شده است.
بخش۸، پتانسیل الکتریکی
دراین بخش با توجه به تعریف انرژی پتانسیل الکتریکی، اختلاف پتانسیل الکتریکی تعریف می شود(∆v) و رابطه اختلاف پتانسیل دو نقطه و اندازه میدان الکتریکی یکنواخت شرح داده میشود.
بخش۹، میدان الکتریکی در داخل رسانا
در این قسمت بیان میشود که با استاده از آزمایش فارادی میتوان به پاسخ سوال زیر را یافت:
اگر باری اضافی به این جسم داده شود، چگونه در آن توزیع می شود؟ که ازاین آزمایش این نتیجه را میگیریم که بار اضافی داده شده به یک رسانا روی سطح خارجی آن توزیع می شود.
سپس به طور مختصر به بیان پدیده القایی و توزیع بار پرداخته می شود.
بخش ۱۰، خازن
دراین بخش مباحث زیر مطرح میشود:
خازن، باردار(شارژ) کردن خازن، ظرفیت خازن، ظرفیت خازن تخت، فروریزش الکتریکی
بخش۱۱، انرژی خازن
فصل۲: جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم
بخش ۱، جریان الکتریکی
این بخش به تعریف مفهوم جریان الکتریکی، مدار الکتریکی، سرعت سوق، جریان الکتریکی متوسط همراه با مثال ها و تمارینی می پردازد.
بخش ۲، مقاومت الکتریکی و قانون اهم
ابتدا مقاومت الکتریکی و یکای آن و سپس قانون اهم شرح داده می شود.
بخش ۳، عوامل موثر بر مقاومت الکتریکی
مفاهیم زیر:
مقاومت ویژه-نیم رسانا-ابررسانایی-رئوستا
درسری مطالب خوب است بدانیم تعاریف زیر آورده شده:
مقاومت های ترکیبی( و تلرانس)- مقومت های خاص و دیودها(ترمیستور، مقاومت های نوری، دیودها)
بخش ۴، نیروی محرکه الکتریکی و مدارها
ابتدا تعریفی از نیرومحرکه الکتریکی اورده شده سپس فرمول و یکای آن تعریف می شود
بخش ۵، توان در مدارهای الکتریکی
دراین بخش رابطه هایی برای انرژی و توان در مدارهای الکتریکی به دست اورده می شود. توان الکتریکی مصرفی در یک مقاوت محاسبه می شود.
بخش ۶، ترکیب مقاومت ها
انواع مقاومت ها(موازی و متوالی)-به هم بستن مقاومت ها(موازی و متوالی)
فصل۳: مغناطیس و القای الکترومغناطیسی
بخش ۱، مغناطیس و قطب های مغناطیسی
آهنربا و قطب های آهنربا و قطب های مغناطیسی
بخش ۲، میدان مغناطیسی
هرگاه آهنربایی را به یک میخ آهنی نزدیک کنید می بینید که میخ به طرف آهنربا حرکت می کند و به سمت آن جذب می شود. برای توجیه این پدیده می گوییم در فضای اطراف آهنربا میدان مغناطیسی وجود دارد که سبب جذب میخ شده است.
بردار میدان مغناطیسی-خط های میدان مغناطیسی-میدان مغناطیسی زمین-میدان مغناطیسی یکنواخت
بخش ۳، نیروی مغناطیسی وارد بر ذره باردار متحرک در میدان مغناطیسی
نیروی مغناطیسی و اندازه آن
بخش ۴، نیروی مغناطیسی وارد بر سیم حامل جریان
موتور الکتریکی، بررسی نیروی وارد بر سیم حامل جریان در غالب یک آزمایش، عامل های مؤثر بر نیروی مغناطیسی وارد بر سیم راست رسانای حامل جریان
بخش ۵، میدان مغناطیسی حاصل از جریان الکتریکی
بررسی آثار مغناطیسی جریان الکتریکی )آزمایش اورستد(،نیروی بین سیم های موازی حامل جریان، میدان مغناطیسی ناشی از یک حلقۀ دایره ای حامل جریان، میدان مغناطیسی حاصل از سیملولۀ حامل جریان، سیملوله با هستۀ آهنی آهنربای الکتریکی
بخش ۶، ویژگی های مغناطیسی مواد
مواد مغناطیسی، مواد پارامغناطیسی، مواد دیامغناطیسی، مواد فرومغناطیسی، مواد فرومغناطیسی نرم و سخت،
بخش۷، پدیده القا الکترومغناطیسی
بررسی پدیده القای الکترومغناطیسی همراه با آزمایش و جریان الکتریکی القایی
بخش۸، قانون القای الکترومغناطیس فاراده
شار مغناطیسی، قانون فاراده، جریان القایی متوسط،
بخش۹، قانون لنز
قانون لنز (همراه با چند مثال)
بخش۱۰، القاگرها
القاگر، ضریب القاوری، خود-القاوری، انرژی ذخیره شده در القاگر
بخش ۱۱، جریان متناوب
جریان متناوب، تولید جریان متناوب، مبدل ها
فصل اول
کتاب فیزیک یازدهم از نظر محتوایی، محتوایی کاملا مشابه فیزیک سال سوم دبیرستان دارد اما ترتیب موضوعات مطرح شده باهم تفاوت دارد. در بعضی از قسمت ها نیز مثال های بیشتری برای فهم بیشتر مطالب اورده شده است
در فصل دوم
کتاب فیزیک یازدهم مباحث زیر از کتاب حذف شده اند:
اثر دما بر مقاومت رساناهای فلزی، مدارهای تک حلقه، قانون کیرشهف
فصل سوم
چهارم کتاب فیزیک سال سوم دبیرستان باهم ادغام شده و فصلی به نام مغناطیس و القای الکترومغناطیس را پدید اورده ان و تفاوت چندانی از نظر محتوایی باهم ندارند.
