علوم و مهندسی آب

رشته علوم و مهندسی آب جایگزین رشته مهندسی کشاورزی آب در دانشگاه‌ها شده است. در حقیقت جایگزینی این رشته با مهندسی کشاورزی آب، فقط تغییر یک عنوان نیست بلکه برنامه درسی این رشته بطور کامل بازنگری شده است. در برنامه درسی رشته علوم مهندسی و آب، ۱۳ خوشه تخصصی تعریف شده و در هر خوشه بین ۲۲ تا ۲۴ واحد درسی پیش‌بینی شده که دانشجو می‌تواند به صورت اختیاری یکی از خوشه‌ها را انتخاب کند.

این خوشه‌ها عبارتند از: شامل آبیاری و زهکشی، سازه‌های آبی، مدیریت منابع آب، هواشناسی کشاورزی، آب و فناوری اطلاعات، آب و مهندسی محیط زیست، آب و کشاورزی، آب و توسعه، آب و اقتصاد، آب و حکمرانی، آب و حقوق، آب و مهندسی سیستم و همچنین مهندسی آثار و سازه‌های تاریخی

برقراری رشته علوم و مهندسی آب به منظور تربیت کارشناسان کارآمد به منظور بهره برداری مظلوب از منابع آب، با هدف افزایش تولیدات کشاورزی، امنیت غذایی در کشور، بالا بردن توانمندی کشور در صادرات محصولات کشاورزی و توسعه اقتصادی پایدار کشور، می‌باشد.

در برنامه درسی رشته علوم مهندسی و آب، ۱۳ خوشه تخصصی تعریف شده و در هر خوشه بین ۲۲  تا ۲۴ واحد درسی پیش بینی شده که دانشجو می‌تواند به‌صورت اختیاری یکی از خوشه ها را انتخاب کند.

نکات

این رشته معادل منابع طبیعی – گرایش مرتع و آبخیزداری نیست. بلکه تلفیقی از مهندسی آب و رشته خاک شناسی می باشد که هر دو رشته زیر گروه کشاورزی می باشند.ضمنا بسیاری از دروس این رشته با دروس رشته مهندسی عمران مشابه می‌باشد.

در این رشته تلفیقی از اصلی‌ترین دروس رشته مهندسی آب مثل هیدرولیک انهار مهندسی زهکشی و طراحی سازه … و همچنین اصلی ترین دروس خاکشناسی از قبیل شیمی، فیزیک خاک، بیولوژی خاک، رده بندی خاک و حفاظت خاک دیده می‌شود.

این رشته اخیراً در دانشگاه‌های پیام نور پذیرش دارد با عنوان مهندسی آب و خاک که در مقطع کارشناسی دانشجو می پذیرد.

رشته‌ی علوم  و مهندسی آب از زیر گروه‌های ۱ گروه آزمایشی ریاضی و فنی است و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته عبارت است:

هدف رشته علوم و مهندسی آب

هدف این رشته استفاده از آب در کشاورزی است. بنابراین یک مهندس آب باید با آب و ویژگی‌های آن، طریقه انتقال آب به محل مصرف و طریقه استحصال آب آشنا باشد و برای تسلط به موارد فوق لازم است که از دانش های دیگری از قبیل:

زمین شناسی، هوا شناسی، خاک‌شناسی،گیاه شناسی، طراحی و ساخت تأسیسات آبی و مکانیزم مصرف آب توسط خاک و گیاه اطلاع داشته باشد. به عبارت دیگر این گرایش، علم آب و خاک است و دانشجویان درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط کانال‌ها یا لوله‌های انتقال آب و شبکه های توزیع آب در زمین زراعی، تأمین نیاز محصولات زراعی و باغی با روش‌های مختلف آبیاری،خارج ساختن آب‌های اضافی از پیرامون ریشه به منظور تنفس ریشه گیاه توسط شبکه‌های زهکشی و احداث سد های انحرافی و خاکی برای آبیاری کشاورزی،آموزش می‌بینند.

توانایی‌ها و مهارت‌های لازم

قدرت و توان جسمی خوب، صبر و حوصله، علاقه به کار در محیط‌های طبیعی و کشاورزی، آشنایی به محیط زیست، تسلط به دروس ریاضی و فیزیک و قدرت تجزیه، تحلیل و محاسباتی بالا از جمله عوامل موفقیت در این رشته هستند.

کاربرد این رشته و وضعیت بازار کار

فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در بخش‌ خصوصی‌، وزارت‌ نیرو، وزارت‌ جهاد کشاورزی‌، مهندسین‌ مشاور آب‌ و خاک‌، پیمانکاری‌های‌ مختلف‌ و شیلات‌ زمینه‌ کاری‌ می‌توانند مشغول به فعالیت شوند. برای‌ مثال‌ در بخش‌ شیلات‌، طراحی‌ استخر برای‌ پرورش‌ ماهی‌ در حیطه‌ کار مهندسین‌ آب‌ است‌.

مهندسی آب یکی از رشته‌های دانشکده کشاورزی است که پذیرفته شدگان در این رشته باید دیپلم ریاضی داشته باشند و در واقع این رشته پلی است بین رشته های عمران و کشاورزی که فارغ التحصیلان رشته قادرند مسائل فنی عمران را در زمینه کشاورزی به کار گیرند.

در طی چند سال گذشته با تغییر بعضی دروس این رشته از مهندسی آبیاری به مهندسی آب تغییر نام داد.

فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در طراحی سیستم های آبیاری تحت فشار، طراحی شبکه‌های آبیاری و زهکشی و مسائل مربوط به سدها فعالیت کنند و بیشتر در زمینه نظارت و اجرا و در بحث آب‌های زیرزمینی فعالیت دارند.

در مجموع رشته مهندسی آب، بازار کار مناسبی نسبت به سایر رشته های کشاورزی دارد و اکثریت فارغ التحصیلان این رشته جذب بازار کار دولتی و آزاد شده اند.

تعداد واحدهای درسی مهندسی آب

دانشجویانی که در مقطع کارشناسی رشته علوم و مهندسی آب پذیرفته شوند باید در دوره چهارساله تحصیل خود مجموعا ۱۴۰ واحد درسی را بگذارنند که ۲۲ واحد آن عمومی، ۲۴ واحد درس های علوم پایه، ۵۹ واحد درسی تخصصی رشته است و می توانند حداقل ۱۵ واحد و حداکثر ۲۴ واحد درسی از خوشه انتخابی و همچنین بین پنج تا ۱۴ واحد درس های انتخابی رشته را در کنار شش واحد کارورزی بگذرانند.

نکته: مدرک فارغ التحصیلان کارشناسی رشته علوم و مهندسی آب با همین عنوان و بدون ذکر گرایش و خوشه صادر می‌شود اما در ریزنمرات و کارنامه آنان، واحدهای درسی و خوشه‌های انتخابی آنها مشخص خواهد بود.

نکته: این رشته دانشگاهی دو نوع فارغ التحصیل دارد که گروه اول شامل دانش آموختگانی است که علاوه بر دانش پایه آب در یکی از زمینه های تخصصی مرتبط با آب مانند آب شهری، آب کشاورزی، سازه های آبی، مهندسی زهکشی و زمینه‌های مشابه در حد مقطع کارشناسی مسلط هستند و در گروه دوم، فارغ التحصیلانی جای می‌گیرند که دانش پایه را در زمینه آب دارند و علاوه بر آن در یک رشته از دیگر گروه فنی و مهندسی و حتی علوم انسانی، دارای اطلاعات پایه خواهد بود و طبیعتاً انتظاراتی که از هرکدام از این گروه‌ها می‌رود یکسان نیست.

درصد و نمونه کارنامه قبولی رشته علوم و  مهندسی  آب در مقطع کارشناسی در کنکور  ۹۶-۹۵

رشته علوم و  مهندسی آب  دانشگاه سراسری تهران –روزانه(منطقه ۱)

ارشد

دکتری